دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات

فهرست نمودارها
عنوان	صفحه
نمودار 2-1-1) ماتریس مشاوران گروه بوستون…………………………………………………………………………………	31
نمودار 2-1-2)  مزیت استراتژیک و ارزش در بازار محصولات…………………………………………………………..	37
نمودار 2-1-3) سه استراتژی ژنریک………………………………………………………………………………………………..	37
نمودار 4-1) نمودار ستونی جنسیت…………………………………………………………………………………………………	88
نمودار 4-2) نمودار ستونی میزان تحصیلات……………………………………………………………………………………..	89
نمودار 4-3) نمودار هیستوگرام سن…………………………………………………………………………………………………	90
نمودار 4-4) نمودار هیستوگرام استراتژی تمایز…………………………………………………………………………………	91
نمودار 4-5) نمودار هیستوگرام استراتژی تمرکز ……………………………………………………………………………..	92
نمودار 4-6) نمودار هیستوگرام استراتژی رهبری هزینه………………………………………………………………………	93
نمودار 4-7) نمودار هیستوگرام کارآفرینی شرکتی………………………………………………………………………………	94

فهرست اشکال
عنوان                                                                                                         صفحه
شکل 1-1) مدل تحلیلی تحقیق………………………………………………………………………………………..	11
شکل 2-1-1)  نیروهای پیش برنده رقابت در صنعت………………………………………………………….	21
شکل2-1-1)رابطه متقابل فرهنگ و کارآفرین…………………………………………………………………….
شکل2-1-2) تطبیق ایده با منابع……………………………………………………………………………………….	68
شکل2-1-3) نمودار تئوری یک بعدی شکست موفقیت……………………………………………………..	71
شکل2-1-4)عوامل تأثیرگذاردرتحول فرهنگی……………………………………………………………………

1-1) مقدمه

آلوین تافلو معتقد است در جوامع سنتی ، صنعتی و اطلاعات .شاهد امواجی بوده ایم که در کانون آنها قدرت قرار داشته است، به گونه ای که ماهیت قدرت

 در موج اول (جامعه سنتی) خشونت، در موج دوم (جامعه صنعتی) ثروت و در موج سوم که در موج سوم ( جامعه اطلاعاتی ) دانایی است. وی معتقد است که در موج سوم (جامعه اطلاعاتی) صنایع و اقتصاد دودکشی به صنایع بهداشتی تمیز، همچون کامپیوتر و ماشینهای الکترونیکی تبدیل میشود و علاوه بر آن ، مشتری مداری یا سفارشی شدن تولید بر رأس مشخصه های آن خواهد بود. به همین دلیل در این عصر، دیگر تولید انبوه وجود نخواهد داشت ، بلکه به دلیل امکان کسب اطلاعات دقیق از خواست مشتری و امکان ارتباط در عالم مخابراتی ، این امکان نیز وجود دارد که در سریع ترین زمان ، کارخانه تولیدکننده کالا یا خدمت، از خواست مشتری آگاه شود و به سرعت از طریق کانالهای ارتباطی و توزیع کنندگان، کالا یا خدمت مورد نیاز هر مشتری را در همان روز در هر محل و در هر مکان تحویل دهد. از این رو دیگر به انبار کردن سرمایه و امکانات به مدت طولانی در انبارها و مکانهای مسقف نیازی نیست. به همین دلیل در عصر اطلاعات حجم شرکتهای چند ملیتی کاتل ها ، تراست ها به کمترین حد خود در سراسر جهان کاهش پیدا خواهد کرد .تافلو در این زمینه از بنگاه ها و کسب و کارهای خانوادگی و سفارشی شدن انواع کالاها و خدمات در کشورهای مختلف یاد میکند ( افجر،1370 ص 15-17)

امروزه استراتژی رقابتی و شاخه های محوری آن درمورد تحلیل صنعت ، تحلیل رقبا و تعیین موقعیت استراتژیک به عنوان بخشی پذیرفته شده از فعالیت مدیریتی محسوب می شوند.

استراتژی رقابتی همچنین به صورت یک حوزه آکادمیک درآمده است . امروزه این زمینه مطالعاتی در حالی که مملو از نظریات قابل طرح است ، در بین محققین مدیریت از جایگاه خاصی برخوردار است.

استراتژی رقابتی ارائه دهنده چارچوبی غنی برای شناسایی عوامل زیربنایی رقابت در صنایع بوده است . این عوامل زیربنایی در پنج گروه قرار می گیرند .چارچوب مذکور تفاوتهای عمده موجود در بین صنایع و چگونگی تکامل آنها رانشان می دهد و همینطور به شرکتها کمک میکند تا به موفقیتی منحصر به فرد دست یابند. استراتژی رقابتی ، ابزارهایی را برای شناخت توان و میزان ناهماهنگی صنایع و شرکتها به دست میدهد (پورتر ، 1385: 13 تا 15).

این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :

گپی دوستانه با مدیریت بازی کامپیوتری زولا که این روزها غوغا به پا کرده!

1-2) بیان مسأله

توسعه صنایع کوچک ومتوسط، رمزتوسعه اقتصادی دهه آینده است. بررسی ها نشان  داده است که صنایع کوچک و متوسط ازچهارراه مجرای کارآفرینی، نوآوری وتغییرفناوری پویایی صنعت و در نهایت ایجاد فرصتهای شغلی وافزایش درآمد براقتصادجهانی تاثیرگذارند. (غفاری آشتیانی وپیرمحمدی،1387)

کارآفرینی مقوله ی بسیارمهمی است که بسیاری ازکشورهای توسعه یافته و درحال توسعه  توجه جدی به آن مبذول داشته و میدارند. دراین میان،یکی ازشاخه ها ی اصلی کارآفرینی،کارآفرینی درسازمان است که بدون شک سهم چشمگیری درتوفیق وتعالی سازمانهادارد.(احمدپور، 1383)

در ادبیات کارآفرینی از کارآفرینی شرکتی باعنوان کارآفرینی درونی سازمانی یادمیشودکه با فعالیتهایی در زمینه سودآوری، نوسازی استراتژی،گسترش نوآوری،کسب دانش جهت به دست آوردن درآمد، موفقیت در سطوح بین المللی، رهیافتی در نهادینه کردن نوآوری درسازمانها است. درحقیقت،کارآفرینی شرکتی به عنوان دریچه ای به سوی بهره برداری از مزایای رقابتی ماندگار، نوآوری و پیشگامی برای سازمانها قلمداد میشود. (Belousova & Gailly & Basso, 2010) و به طورکلی تلاشهای سازمان دراستفاده از مزیتهای رقابتی خویش،اکتشاف فرصتها و قابلیتهای مورد نیاز در تعقیب و بهره برداری اثربخش ازآن فرصتها را تسهیل می کند. (Covin& Miles, p. 47)

از طرفی با شدت یافتن تغییرهای فناوری، پویایی،عدم اطمینان و تغییر فضای کسب و کار و از میان رفتن بسیاری از موانع سنتی ورود به بازارها در بیشتر صنایع، شرکتهای متوسط وکوچک برای به دست آوردن مزیت رقابتی نیازمند اتخاذ استراتژی های مناسب و دقیق تری می باشد. (Oregan and Ghobarian, 2005). نتایج مطالعه های مختلف نیز نشان می دهد علت ناکامی بسیاری ازشرکتهای کوچک کارآفرین ، بی توجه ی به پویایی های محیطی و نبود طراحی های راهبردی متناسب با شرایط خاص این شرکتها است؛ به نحوی که بسیاری ازپژوهشگران، کارآفرینی را چیزی جز فرایندی سازمانی که به بقا و عملکرد شرکت کمک می کند، نمی دانند. (Ireland, et al, 2009).

ازاینرو، در پیگیری جریانهای پژوهشی،نقش عوامل راهبردی در کارآفرینی به ویژه در شرکتهای کوچک و متوسط میتواند نتایج ارزشمندی به همراه آورد و خطرهای ناکامی عملیاتی این شرکتها راکاهش دهد. (امیریونائیجی، 1389)

ماهیت رقابت در یک صنعت وچگونگی تدوین استراتژیهای رقابتی توسط شرکت بستگی به نیروهای رقابتی موجود در مبادلات بازاری شرکت دارد. (Porter, 1981) انتظار میرود مدیران شرکتهای کارآفرین، راهبردهایی متفاوت از شرکت هایی که بر اهداف مالی و سودآوری تأکید دارند، در پیش بگیرند. ازاین رو، راهبرد رقابتی ،متغیری است که میتواند روی کار آفرینی اثرگذار باشد. (امیریونائیجی، 1389)

تاکنون چندین طبقه بندی برای انواع راهبردهای رقابتی بیان شده که راهبردهای عمومی مایکل پورتر و طبقه بندی مایلز و اسنوا از مهمترین آنهاهستند. (Porter, 1981; Miles & Snow, 1978) که دراین تحقیق ازطبقه بندی پورتر استفاده میکنیم ، به عقیده پورتر در مواجه با نیروهای رقابتی، اصولاً سه نوع استراتژی عمومی برای پیشی گرفتن بر دیگر رقبایی شرکت در صنعت وجود دارد که شامل رهبری در هزینه ، استراتژی تمرکز، استراتژی تمایز ، می باشد. هر چند اتخاذ نوع استراتژی برای دستیابی به مزیت رقابتی بستگی به اهداف و وضعیت شرکتها دارد. (Allen and Helms, 2006)

در این دسته از راهبردها، رهبری هزینه بر کارآیی و کنترل هزینه ها به منظور دستیابی به هزینه هایی کمتر از رقبا تأکید می شود. در نتیجه، در اجرای اثر بخش راهبرد رهبری هزینه، کمتر به نوآوری و خطرپذیری توجه می شود. ازطرف دیگر، لازمه ی راهبرد متمایز سازی محصولات، ارائه محصولاتی منحصر به فرد به مشتریان است به نظرمیرسد راهبرد متمایز سازی بیشتر با بافت کارآفرینی منطبق باشد. (امیری ونائیجی، 1389)

همچنین شرکتهای بزرگ استراتژی تمرکز را به همراه استراتژی تمایز و رهبری هزینه استفاده می کنند، در حالی که استراتژی تمرکز میتواند به تنهایی به منظور تأمین نیاز گروه های کوچکی از مصرف کنندگان که توسط رقیب برآورده نشده ،توجه به ارائه محصولات و خدمات خاص توسط شرکتهای متوسط وکوچک نماید. (David, 2000)

همچنین کارآفرینی شرکتی علاوه بر نقشی که در گسترش فعالیتهای اقتصادی بخش خصوصی ، کاهش بیکاری ، افزایش مهارتهای تولیدی وبازرگانی و نیز سودآوری اقتصادی دارد ، در سطح اجتماعی نیز یک عامل متحول کننده و پویاست.

لذا در این تحقیق سعی برآن است که به بررسی تأثیرگذاری هریک از مؤلفه های استراتژی رقابتی پورتر برکارآفرینی شرکتی پرداخته شود.

1-3)ضرورت و اهمیت تحقیق

توسعه بنگاه های اقتصادی در کشورهای توسعه یافته، مستنداتی برای حمایت از این واقعیت را فراهم می آورد که اقتصاد تحت تأثیر کارآفرینی است،(احمدپور داریانی،مقیمی،1388) یکی از زیر شاخه های کارآفرینی، کارآفرینی شرکتی می باشد که در حقیقت دریچه ای به سوی بهره برداری از مزایای رقابتی ماندگار،نوآوری، و پیشگامی برای سازمان ها قلمداد می شود.(Kuratko et al, 2005) با توجه به پویایی و عدم اطمینان محیطی،مسلما محیط کسب وکار با سرعت بیشتری به چالش کشیده شده است، از این رو شرکت های متوسط و کوچک جهت بدست آوردن مزیت رقابتی نیازمند اتخاذ روش های مناسب استراتژیک می

دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق پایان‌نامه برای دریافت درجه کارشناسی‌ارشد«M.A»

2-22-4-  اندازه گیری چابکی با منطق فازی.. 108

23-2 – پیشینه تحقیق.. 109

24-2 – جمع بندی و نتیجه گیری.. 113

فصل سوم : روش تحقیق

3-1- مقدمه 117

3-2- روش تحقیق 117

3-3- جامعه آماری 117

3-4- نمونه آماری (روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه) 118

3-5- روش جمع آوری اطلاعات 118

3-6- ابزار جمع آوری اطلاعات 118

3-7- روایی و پایایی پرسش نامه. 119

3-8- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 119

3-9- قلمرو تحقیق 120

3-9-1- قلمرو مکانی 120

3-9-3 – قلمرو موضوعی.. 120

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه 123

4-2- تجزیه وتحلیل توصیفی   124

4-3- تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات جمع آوری شده(آزمون فرضیات) 129

4-3-1- آزمون قابلیت اعتماد پرسشنامه مورد استفاده در تحقیق.. 129

4-3 -2- آزمون کولموگراف 130

4-3-3-  آزمون فرضیه های تحقیق 130

4-3-3- 1- سئوال اصلی.. 130

4-3-3-2- سوال فرعی 1 131

4-3-3-3- سوال فرعی 2 132

4-3-3-4- سوال فرعی 3 133

4-3-3-5 سئوال فرعی 4 134

4-3 -4- آزمون فریدمن 134

عنوان                                                                                           شماره صفحه

4-3-5-آزمون مقایسه قابلیت چابکی سازمانی در معاونت های چهار گانه ستادی 135

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه 138

این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :

https://urlscan.io/result/6411c8d5-14e5-49c4-91a3-885bc5eb9b4f/

5-2- نتایج آزمون ها   138

5-2-1- نتایج تایید/ عدم تایید سئوالات(فرضیه ها) 139

5-3- مدل تحلیلی 142

5-4- جمع بندی تحقیقات انجام شده 142

5-5- محدودیت های تحقیق 142

5-5-1- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج 143

5-5-2-  پیشنهادهای مبتنی بر مطالعات نظری و تجارب محقق 145

 پیشنهادات آتی    147

فهرست پیوست ها

نمونه پرسشنامه    148

خروجی های نرم افزار SPSS    150

فهرست منابع فارسی.. 157

فهرست منابع غیر فارسی.. 158

چکیده انگلیسی 160

صفحه عنوان به زبان انگلیسی.. 161

فهرست جدول ها

جدول شماره 2-1- ویژگی های سازمان (بنگاه های) چابک 28

جدول شماره 2-2- مدل های ثبت شده تولید چابک ومعیارهایشان 55

جدول شماره 2-3-تواناسازی چابکی و معیار های آن. 104

جدول شماره2-4-مقایسه مطالعات 112

جدول شماره4-1 فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک جنسیت   124

جدول شماره4-2 فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک سن 125

جدول شماره4-3 فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک تحصیلات 126

جدول شماره4-4 فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک تاهل 127

جدول شماره4-5 فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیکواحد. 127

 جدول شماره4-6 فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک تجربه کاری 128

عنوان                                                                                           شماره صفحه

جدول شماره 4-7 الویت بندی مقادیر رتبه بندی شده در آزمون فریدمن. 135

 جدول شماره 5- 1- نتایج آزمون فرضیه فرعی 1 139

 جدول شماره 5- 2- نتایج آزمون فرضیه فرعی 1 139

 جدول شماره 5- 3- نتایج آزمون فرضیه فرعی 1 140

 جدول شماره 5-4 – نتایج آزمون فرضیه فرعی 1 140

 جدول شماره 5- 5- نتایج آزمون فرضیه فرعی 1 141

فهرست نمودارها

نمودار شماره2-1-عوامل محرک تغییر 17

نمودار2-2- تغییر پارادیم ها 21

نمودار شماره2-3- مفاهیم اصلی چابکی 23

نمودار شماره 2-4-انواع سازمان های مجازی 25

نمودار شماره 2-5-ابعاد چابکی در بخش دولتی با رویکرد فناوری اطلاعات 40

نمودار شماره 2-6-روند تاریخی پارادیم تولیدی 42

نمودار شماره 2-7-مسیر های متفاوت برای رسیدن به تولید چابک 46

نمودار شماره 2-8-نمودار خدمات رسانی 73

نمودار شماره 2-9-کانالهای ارتباطی بستر مناسب برای شهروندان 75

نمودار شماره 2-10-بهبود کارایی و اثر بخشی منابع 77

نمودار شماره 2-11چار چوب پروژه 83

نمودار شماره 2-12-مدل ژنریک چابکی (پریس و همکاران) 87

نمودار شماره 2-13-مدل یک سازمان چابک 98

نمودار شماره 2-14-الگوی دستیابی به چابکی 100

نمودار شماره 4-1-فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک جنسیت 124

نمودار شماره 4-2- فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک سن 125

نمودار شماره 4-3- فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک تحصیلات 126

نمودار شماره 4-4- فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک تاهل 127

نمودار شماره 4-5- فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک واحد 127

نمودار شماره 4-6- فراوانی پاسخ دهندگان به تفکیک سابقه کار 128

فهرست اشکال

شکل شماره1-1-مدل تحلیلی 7

شکل شماره 2-1-چهار بعد چابکی از دیدگاه سیستمی 30

عنوان                                                                                           شماره صفحه

شکل شماره 2-2-مدل چابکی در بخش دولتی 34

شکل شماره 2-3-منابع مقدماتی یک متدلوژی 47

شکل شماره 2-4-توانا سازند های یک سیستم تولید چابک (AMS) 48

شکل شماره 2-5-چرخه چابک 55

شکل شماره 2-6-مسیری برای تولید 63

شکل شماره 2-7-ارزیابی آشفتگی محیط کسب و کار 64

شکل شماره 2-8-مدل شاخص چابکی 65

شکل شماره 2-9- عناصر انعطاف پذیر محصول 66

شکل شماره 2-10-عناصر انعطاف پذیر فرایند 66

شکل شماره 2-11-عناصر پاسخگویی عملیاتی 67

شکل شماره 2-12-عناصر انعطاف پذیر افراد 67

شکل شماره 2-13-عناصر چابکی سازمانی 67

شکل شماره 2-14-مدل تئوریک برای تولید چابک 83

شکل شماره 2-15-مدل کونرادسون و لیستبوند. 86

شکل شماره 2-16- مبانی چابکی (گلدمن و همکاران) 85

شکل شماره 2-17-چابکی از نگاه ریک داو 88

شکل شماره 2-18-مفاهیم اساسی چابکی 89

شکل شماره 2-19-مدل توسعه مشارکت (یوسف و همکاران) 90

شکل شماره 2-20-توانا سازنده های چابکی 92

شکل شماره 2-21- هویت 93

شکل شماره 2-22-تهیه کننده های چابکی 94

شکل شماره 2-23-متدلوژی ارزیابی و اندازه گیری چابکی 103

چکیده

تحقیق حاضر با هدف سنجش میزان قابلیت چابکی سازمانی در ادارات ستادی وزارت فرهنگ و
ارشاد اسلامی صورت گرفته است. بر این اساس ضمن مروری جامع بر ادبیات موضوعی مربوط به قابلیت چابکی سازمان در 4 معاونت این وزارتخانه که شامل معاونت مطبوعاتی و اطلاع رسانی، معاونت امور هنری ، معاونت امور فرهنگی و معاونت توسعه مدیریت منابع  فراهم آورده و برمبنای آن پرسشنامه ای را تنظیم نموده و بصورت حضوری در اختیار 281نفر از همکاران قرار داده شده است.داده های گردآوری شده پس از کدگذاری وارد نرم افزار SPSS شده و مورد آزمون قرار گرفته است. آزمون آلفای کرونباخ، پایایی ابزار تحقیقی را با ضریب پایایی 87% مورد تأیید قرار داد، آزمون فریدمن اولویت هر یک از گویه ها را بر اساس میانگین شان مشخص نمود و اولویت بندی نموده است. در ادامه آزمونهای تی میزان بکارگیری هر یک از متغیرهای استخراج شده از ادبیات موضوعی را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشان داد . در ادامه هر یک از 4 متغیر میزان سنجش چابکی سازمانی در ادارات ستادی و زرات فرهنگ و ارشاد اسلامی در حد مطلوب ارزیابی شد. در پایان تحقیق، ضمن ارائه تفصیلی نتایج و یافته‌ها، موارد مذکور جمع‌بندی شده، بحث و مقایسه، پیشنهادات کاربردی و پیشنهادات مرتبط با ادامه و پیگیری تحقیقات مشابه در آینده ارائه شده است.

واژه‌های کلیدی: سنجش میزان- قابلیت چابکی-چابکی سازمانی- ادارات ستادی

مقدمه

در دهه های گذشته غالب سازمانها راهبرد بازسازی و مهندسی مجدد را در پاسخ به چالشها و تغییرات محیطی انتخاب می کردند اما اکنون دیگر رویکردها و راه حلهای گذشته قابلیت و توانایی خود را برای مقابله با چالشهای سازمانی و محیط بیرونی از دست داده اند و بهتر است با رویکرد و دیدگاه های جدید جایگزین شوند (لین ،چیو ، تسن ،2006 ؛  شریفی و ژانگ ،2001 (

از این رو، یکی از راه های نوین پاسخگویی به عوامل تغییر و تحول سازمانی چابکی است.
در واقع چابکی سازمانی به عنوان پارادایم جدید جهت مهندسی سازمانها و بنگاه های رقابتی است.  سازمان چابک همواره برای یادگیری هر چیز جدیدی که باعث افزایش بازده ناشی از
بهره گیری از فرصتهای جدید می شود، آماده است (جعفر نژاد و شهائی،1386)

این پژوهش هم جهت سنجش میزان قابلیت های چابکی سازمانی در ادارات ستادی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته است که از پنج فصل تشکیل شده است.

فصل اول شامل کلیاتی از تحقیق بوده که در آن بصورتی مستند بیان مسئله و ضرورت و اهمیت تحقیق، مدل مفهومی، هدف، سؤالات/ فرضیات، قلمرو تحقیق و مواردی دیگر تشریح شده‌اند. فصل دوم که به بیان ادبیات موضوعی تحقیق می‌پردازد، از دو بخش تشکیل شده است که بخش اول آن به مباحث تئوریک سازمانهای چابک ، و بخش دوم به سابقه تحقیقات مشابه اختصاص یافته است. در فصل سوم روش‌شناسی تحقیق مشخص شده که در آن به جامعه و نمونه تحقیق، بنیان مدل مفهومی و متغیرها، روش تحقیق، ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات و آزمونهای تحقیق پرداخته شده است. در فصل چهارم داده‌ها و اطلاعات جمع‌ آوری شده با بهره گرفتن از روش های آمار توصیفی و استنباطی به آزمون گذاشته شده‌اندکه در آمار استنباطی از آزمون فریدمن، آلفای کرونباخ، تحلیل عاملی، تی استیودنت و آزمون معادلات ساختاری استفاده شده است. در نهایت فصل پنجم به یافته ها، نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادات اختصاص یافته و عواملی که باعث چابک شدن سازمان می گردد ارائه شده است.

در پایان تحقیق نیز پیوستهای مربوط شامل پرسشنامه، داده‌های توصیفی مستخرجه از پرسشنامه و آماره‌های مربوط آورده شده‌اند.

فصل اول :

               کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

شرایط صنعتی در 15 تا 20 سال گذشته به طور اساسی تغییر کرده است. در این دوره تکنولوژی، شرایط بازار و خواسته های مشتری به سرعت در جهت مختلف تغییر پیدا کرده و سازمان های امروز را با مسایلی چون تغییرات سریع و غیرقابل پیش بینی روبه رو کرده است. (سفارشات خاص و سلیقه ای و کیفیت بالا در خدمات). (یاکوکا ،1991)موضوع تغییر موضوعی تازه نیست. اگر به گذشته باز نگریم در می یابینم که در 5 قرن پیش از میلاد، سه مکتب فلسفی معتبر یونان مسأله تغییر را مطرح کرده بودند. امروزه سازمان ها در مواجهه با افزایش تغییر و افزایش رقابت حاصل از نوآوری های تکنولوژیک و محیط های آشفته و بی نظم و تغییر در تقاضای مشتریان قرار گرفته اند. از این رو سازمان ها برای بقا و حفظ موقعیت های خود شکل های متفاوتی به خود می گیرند. یکی از جدیدترین شکل های سازمانی فرم سازمان های چابک می باشد. سازمان های چابک فراتر از انطباق، به تغییرات می اندیشند و متمایل به استفاده از فرصتهای بالقوه در یک محیط متلاطم و کسب موقعیت ثابت به خاطر نوآوری و شایستگی های خود می باشند. (اصولی، 1381)

به نظر می رسد موضوع چابکی چیزی نیست که بتوان آن را فقط برای بخش خصوصی در نظر گرفت. به کارگیری چابکی در بخش دولتی می تواند عرصه مناسبی برای رشد و بالندگی این مفهوم باشد، البته برخی اعتقاد دارند که با توجه به عدم وجود رقابت و وسعت در بخش دولتی و در یک قلمرو عدم وجود پویایی در محیط کاری و عملیاتی آن عملاً بیان چابکی در این بخش مهبم است ولی باید در نظر گرفت که بخش دولتی به دلیل کثرت ارباب رجوع خود نیز نیاز بیشتر به رفع نیازها و خواسته های آنان و در راستای بالندگی و تعالی خود در زمینه های سرعت و کیفیت و مهمتر از همه کاهش هزینه بخش دولتی بیشتر از بخش خصوصی به چابکی نیاز دارد. از آن جایی که هدف اساسی در بخش دولتی رسیدن همزمان به انعطاف پذیری و بهره وری بالا است، مفهوم چابکی می تواند باعث افزایش بهره وری در بخش دولتی شود.  (جعفرنژاد، 1386)

1-2- بیان مسأله

امروزه شرایط تکنولوژی و بازار و خواسته های مشتریان به شدت در حال تغییرات و رویکردها و راه حل های گذشته دیگر قابلیت و توانایی خود را برای مقابله با چالش های سازمانی و محیط بیرونی معاصر از دست داده اند و می بایست با رویکردها و دیدگاه های جدیدی جایگزین شود.

از این رو یکی از راه های پاسخگویی به عوامل تغییر و تحول سازمانی چابکی است. در واقع چابکی به عنوان پارادایم جدیدی است. برای سازمان ها و بنگاه های رقابتی مطرح شده است و می تواند پیروزی و موفقیت در کسب سود، سهم بازار، جذب مشتریان در بازارهای رقابتی را همراه داشته باشد. در واقع سازمان های چابک فراتر از انطباق به تغییرات می اندیشند و متمایل به استفاده از فرصت های بالقوه در یک محیط متلاطم و کسب موقعیت ثابت به خاطر نوآوری ها و شایستگی های خود می باشند.

(خوش سیما،1385)

در یک کلمه سازمان چابک به عملکرد پرسنل و سازمان، ارزش محصولات و خدمات و تغییر دایم در زمینه فرصت ها حاصل جذب مشتری و ارباب رجوع توجه می کند و همیشه برای یادگیری هرچیز جدیدی که باعث افزایش سودآوری ناشی از بهره گیری از فرصت های جدید باشد آماده است.

(شهایی، 1385)

بنابراین جا دارد نظر به اهمیت موضوع و با توجه به نقش چابکی در بخش دولتی به این پرسش مهم پاسخ دهد که آیا ادارات ستادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شرایط فعلی دارای قابلیت های چابکی مطلوب می باشد یا خیر؟

دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی

1-5-1 فرضیه اصلی پژوهش؛

عوامل متعددی بر مصرف کالاهای بهداشتی تولید ایران در بین مصرف کنندگان اصفهانی تأثیر گذارند.

1-5-2 فرضیه های فرعی پژوهش؛

• کیفیت محصول بر گرایش مصرف کنندگان به محصولات بهداشتی تولید ایران در شهر اصفهان تأثیرگذار است.
• نام محصول بر گرایش مصرف کنندگان به محصولات بهداشتی تولید ایران در شهر اصفهان تأثیرگذار است.
• قیمت محصول بر گرایش مصرف کنندگان به محصولات بهداشتی تولید ایران در شهر اصفهان تأثیرگذار است.
• مشخصات ظاهری محصول بر بر گرایش مصرف کنندگان به محصولات بهداشتی تولید ایران در شهر اصفهان تأثیرگذار است.
• محیط فروشگاه بر بر گرایش مصرف کنندگان به محصولات بهداشتی تولید ایران در شهر اصفهان تأثیرگذار است.
• تبلیغات بر بر گرایش مصرف کنندگان به محصولات بهداشتی تولید ایران در شهر اصفهان تأثیرگذار است.
• تأثیرپذیری از اطرافیان بر بر گرایش مصرف کنندگان به محصولات بهداشتی تولید ایران در شهر اصفهان تأثیرگذار است.

1-6 دامنه تحقیق:

هیچ پژوهشی نمی تواند به طور کامل یک موضوع را مورد بررسی تام قرار دهد، این موضوع نتیجه ی گستردگی هر موضوع پژوهشی از سویی و نیز محدودیت های ساختاری انجام هر پژوهش است. امکانات پژوهش، گستردگی مرزهای ابهام آمیز هر موضوع پژوهشی، اقتصاد زمانی پژوهش، حساسیت برخی موضوعات و مسائل پژوهشی و … ایجاب می کند که پژوهشگران مرزهای تحقیقات خود را تا حد امکان روشن کنند. این امر کمک می کند تا ضمن تهدید مرزهای ممکن یک پژوهش، قلمروهای بررسی نشده در یک پژوهش در جهت انجام پژوهش های بعدی شناخته شود. در این پژوهش این تحدید در سه حوزه صورت گرفته است:

قلمرو موضوعی؛ موضوع این پژوهش بررسی عوامل موثر بر گرایش مصرف کنندگان به مصرف کالاهای بهداشتی ایرانی است. از سویی باید در نظر داشت که این عوامل می توانند خارج از حدود بررسی باشند با این همه در این پژوهش بر اساس مدل لانو و همکاران (2006) هفت عامل متشکل از کیفیت محصول، نام محصول، قیمت محصول، مشخصات ظاهری محصول، محیط فروشگاه، تبلیغات و تأثیرپذیری از اطرافیان به عنوان عوامل تأثیرگذار مد نظر قرار گرفته است و تنها تأثیر همین عوامل بر گرایش مصرف کنندگان مورد سنجش قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر تأثیر این عوامل تنها بر گرایش و رفتار مصرف کنندگان در مصرف نوع خاصی از کالاها مد نظر بوده است. کالاهای بهداشتی؛ کالاهایی هستند که در این پژوهش رفتار و گرایش مصرف کنندگان در مورد آنها مورد سنجش قرار گرفته است.

قلمرو زمانی؛ این پژوهش از نظر زمانی مقطعی است، بر این اساس قلمرو زمانی این پژوهش به عوامل موثر بر گرایش مصرف کنندگان به کالاهای بهداشتی تولید ایران در سال 1391 و به طور مشخص در بازه زمانی شش ماه دوم سال 1391 مورد پژوهش قرار گرفته است. زمان خود متغیری است که می تواند در تغییر گرایش مصرف کنندگان تأثیر گذار باشد و از همین رو ذکر قلمرو زمانی انجام این پژوهش ضروری بوده است.

قلمرو مکانی؛ این پژوهش تنها گرایش مصرف کنندگان به مصرف کالاهای ایرانی را در شهر اصفهان مورد بررسی قرار داده است. لذا می توان بر این موضوع تاکید داشت که تعمیم نتایج این پژوهش می تواند تنها در همین قلمرو مکانی معنا دار در نظر گرفته شود.

1-7 تعاریف واژگان کلیدی پژوهش:

• مصرف:

آقای حسن توانایان فرد، مصرف را چنین تعریف کرده است:« استعمال کالا و خدمات را مصرف گویند. خوردن نان و پوشیدن لباس را مصرف کالا و آرایش سر و آموختن علم را مصرف خدمت می نامند» (توانایان فرد،1357). آنچه در مصرف کردن مطرح است وجود کالاهای مصرفی است. مثل: نان، لباس، آب، گوشت، ظروف یک بار مصرف، وسایل آرایش، و…  در آموختن علم کالایی مشاهده نمی شود، پس آموختن علم یادگیری به حساب می آید، نه مصرف خدمت. در مصرف کردن همیشه از مقدار و اندازه کالاهای خوراکی کم می شود. به عبارت دیگر کالاهای خوراکی قبل از مصرف بزرگ تر و بیشتر از بعد مصرف است.

همچنین می توان گفت مصرف، عبارت است از استفاده از منابع برای رفع نیاز؛ بدین معنا که ما به عنوان انسان، نیازهایی داریم که به طور طبیعی باید آنها

 را برطرف کنیم. هنگامی که برای رفع نیازهای خود از منابع مان استفاده می‌کنیم، این اقدام «مصرف» نامیده می‌شود.

دکتر کلانتری می نویسد:«در اصطلاح اقتصادی مصرف عبارت است از ارزش پولی کالاها و خدماتی که توسط افراد خریداری و تهیه می شود» (کلانتری، 1388) خریداری و تهیه کردن کالا، مصرف نیست. خریداری و تهیه کردن، جابجایی کالاست. به عنوان مثال فردی یک کیلو گوشت از قصاب می خرد و در یخچال خانه جای می دهد، عمل جابجایی صورت می گیرد که به این عمل می توان نگهداری داری کالا نام نهاد.  زمانی که گوشت را مورد استفاده قرار می دهد عمل مصرف شدن انجام می شود.

[1] Baker et al.

[2] Breffni et al.

[3] Lee et al

[4] Wood

[5] Huang &Yu

[6] Oliver

این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :

بایگانی‌های مقالات و پایان نامه ها - خوشفکری - مرجع ایده ها و آموزش های علمی

[7] Ryan et al

[8] Aaker

واحد نراق پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

عنوان فهرست جداول	صفحه
جدول 2-1. تعاریف فعالیت کارآفرینانه——————————————————–	19
جدول 2-2. ابعاد فعالیت کارآفرینانه———————————————————–	23
جدول 2-3. عوامل موثر بر فعالیت کارآفرینانه————————————————–	24
جدول 2-4. مدل پتی و گوتری (2000) ——————————————————–	33
جدول 2-5. خلاصه­ای از ابعاد سرمایه فکری در مدل­های ذکرشده——————————	35
جدول .2-6. ابعاد مدیریت دانش—————————————————————	59
جدول شماره 3-1. اطلاعت مربوط به پرسشنامه تحقیق——————————————-	94
جدول شماره 3-2. مقادیر آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی——————————————	96
جدول 4-1. چولگی و کشیگی متغیرها———————————————————-	104
جدول 4-2. بررسی کفایت نمونه گیری ———————————————————-	105
جدول 4-3. میانگین رتبه­ای متغیرها در آزمون فریدمن——————————————–	126
جدول 4-4. . نتایج معناداری آزمون————————————————————-	126
جدول 4-5. نتایج حاصل از آزمون فرضیه­ های پژوهش——————————————-	127

فهرست نمودار

عنوان	صفحه
نمودار 4-1. تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس جنسیت——————————————— 101
نمودار 4-2. تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس سن—————————————————–	102
نمودار 4-3. تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس میزان تحصیلات——————————————	102
نمودار 4-4. تفکیک پاسخ دهندگان بر اساس جایگاه شغلی———————————————	103

فهرست شکل

عنوان

صفحه

شکل 1-1.مراحل انجام پژوهش———————————————————————————–   8

شکل 1-2.چارچوب نظری پژوهش ——————————————————————————-13

شکل2-1.مدل فعالیتهای کارآفرینانه لامپکین و دس—————————————————————— 21

شکل 2-2.مدل فعالیتهای کارآفرینانه ینر و آیکل———————————————————————22

شکل 4-1.تحلیل عاملی تاییدی در مورد متغیر مدیریت دانش با ضرایب استاندارد شده———————————107

شکل 4-2. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر مدیریت دانش همراه با ضرایب t ————————————- 108

شکل 4-3. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر سرمایه انسانی همراه با ضرایب استاندارد شده. ————————–109

این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :

ماهیت شغل : دانلود پایان نامه ، پروژه ، سمینار با موضوع ماهیت …

شکل 4-4. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر سرمایه انسانی همراه با ضرایب t . ————————————110

شکل 4-5. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر سرمایه فکری همراه با ضرایب استاندارد شده.. ————————-111

شکل 4-6. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر سرمایه فکری همراه با ضرایب  t. ————————————-112

شکل 4-7. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر سرمایه اجتماعی همراه با ضرایب استاندارد شده. ————————113

شکل 4-8. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر سرمایه اجتماعی همراه با ضرایب  t. ———————————-.114

شکل 4-9. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر ساختار سازمانی همراه با ضرایب استاندارد شده.. . ———————.115

شکل 4-10. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر ساختار سازمانی همراه با ضرایب t. ———————————.116

شکل 4-11. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر سبک رهبری همراه با ضرایب استاندارد شده–. ———————..117

شکل 4-12. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر سبک رهبری همراه با ضرای  t. . ———————————–.118

شکل 4-13. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر  فرهنگ سازمانی همراه با ضرایب استانداردشده… . ——————-..119

شکل 4-14. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر فرهنگ سازمانی همراه با ضرایب t.. . ——————————-..120

شکل 4-15. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر فعالیت کارآفرینانه همراه با ضرایب استانداردشده———————-.121

شکل 4-16. تحلیل عاملی تأییدی در مورد متغیر فعالیت کارآفرینانه همراه با ضرایب t. . ——————————-.123

شکل 4-17. اثر متغیرهای شناسایی شده بر فعالیت کارآفرینانه همراه با ضرایب استانداردشده. ————————–.124

شکل 4-18.اثر متغیرهای شناسایی شده بر فعالیت کارآفرینانه همراه با ضرایب t . ————————————..125

چکیده

این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر فعالیت­های کارآفرینانه در صنعت بانکداری(مورد مطالعه: بانک پارسیان شهر تهران) در سال 1393 صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل کارکنان شاغل در بانک پارسیان شهر تهران که در 164 شعبه در سطح شهر تهران مستقر بوده و تقریباً شامل 1968 نفر بود. که از این میان با بهره گرفتن از فرمول کوکران 321 نفر بعنوان حجم ­نمونه درنظر گرفته شد و روش نمونه گیری پژوهش تصادفی­طبقه­ای نسبی می­باشد. روش جمع­آوری داده ­ها بر اساس پرسشنامه انجام گرفت. ویژگی­های فنی پرسشنامه شامل پایایی و روایی با بهره گرفتن از معیارهای مختلف بررسی شد؛ بطور نمونه روش آلفای کرونباخ بعنوان یکی از روش­های ارزیابی پایایی برای این پژوهش استفاده شد که ضریب پایایی برای پرسشنامۀ استانداردی که متغیرهای تحقیق را مورد سنجش قرار می­دهد بیش از 0.7 بدست آمد. همینطور از روایی محتوا نیز بمنظور آزمون روایی پرسشنامه استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از اجرای پرسشنامه­ها از طریق نرم­افزار Smart PLS در دو بخش مدل اندازه ­گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت. در بخش مدل اندازه ­گیری ویژگی­ فنی پرسشنامه یعنی پایایی و بار عاملی گویه­ها بررسی گردید و اصلاحات لازم صورت پذیرفت و در بخش ساختاری، ضرایب ساختاری مدل برای بررسی فرضیه­ های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که سبک رهبری، مدیریت دانش، سرمایه فکری، سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی اثر مثبت و فرهنگ سازمانی و ساختار سازمانی اثر منفی و معناداری بر فعالیت­های کارآفرینانه دارند.

واژه­های کلیدی: فرهنگ سازمانی، سبک رهبری، ساختار سازمانی، مدیریت دانش، سرمایه فکری، سرمایه اجتماعی، فعالیت کارآفرینانه

فصل اول : کلیات پژوهش

مقدمه

ضرورت وجود استراتژی گرایش به کارآفرینی از سه نیاز اساسی یعنی افزایش رقابت، حس بی اعتمادی به شیوه های مدیریت سنتی، و خروج بهترین نیروهای کاری و اقدام آن ها به کارآفرینی مستقل نشأت گرفته است و در این میان، گسترش فناوری­های اطلاعاتی و ارتباطی پیشرفته افزایش چشم­گیری داشته است. برای برطرف کردن مسائل و چالش های نظام بانکی، ایجاد بسترها و زمینه های مناسب برای افزایش اقدامات کارآفرینانه می ­تواند الگویی اثربخش برای دستیابی به اهداف نوآوری، ابتکار عمل و ارائه محصولات و فرایندهای کاری جدید و در نهایت، بهبود کیفیت خدمات رسانی محسوب شود .

در این فصل به بررسی کلیات تحقیق پرداخته خواهد شد. به همین منظور ابتدا مسأله تحقیق بیان می گردد و سپس به تشریح و بیان اهمیت موضوع پژوهش پرداخته خواهد شد. در ادامه نیز فرضیه ­ها و هدف­های پژوهش بیان می­شود و در نهایت متغیرها و مؤلفه­ های تحقیق بصورت مفاهیم نظری و عملیاتی تعریف می­شود.

1-1. بیان­مسأله

سازمان­ها در سبز فایل، با محیط­هایی روبرو هستند که دارای ویژگی­هایی همچون تغییر و تحولات سریع فناوری، رقابت پیچیده، رشد سریع تعداد رقبای جدید و تنوع نیازها و خواسته های مشتریان، می­باشند. در این میان، سازمان­هایی می­توانند قدرت رقابت داشته باشند که علاوه‎ بر نوآوربودن و کارآفرین‎ بودن، نسبت به رقبایشان در شناسایی فرصت­های کارآفرینانه، پیشگام­تر عمل کنند (کتسیکا و همکاران[1]، 2011). کارآفرینی پدیده­ای است که در محیط­های مختلف روی می‎دهد و سبب رشد اقتصادی از طریق نوآوری­هایی که افراد در پاسخ به موقعیت­های اقتصادی ایجاد کرده­اند، می­شود (شپرد و همکاران[2]، 2008). کارآفرینی در واقع عامل اصلی ایجاد خلاقیت و نوآوری است. به عبارت دیگر، کارآفرینی فعالیتی است که شامل کشف ،ارزیابی و بهره برداری از فرصت ها به منظور معرفی محصولات و خدمات، روش های سازماندهی، بازارها، فرایندها و مواداولیه جدید ، ازطریق تلاشهای سازمان یافته­ای که قبلا صورت نگرفته است، می­باشد (شین و ونکاترمن[3]، 2000). بنابراین همانطور که بیان گردید نوآوری و کارآفرینی به عنوان نیازی اساسی برای پیشرفت و توسعه هر سازمان همواره مد نظر بوده است، به طوری که بسیاری از سازمان­ها شدیداً به دنبال روش­ها و رویکردهای نوآورانه و کارآفرینانه به منظور بهبود اثربخش و کارآمدی و انعطاف­پذیری و حرکت در راستای تبدیل شدن به یک سازمان­ یادگیرنده هستند. بانک­ها به عنوان یکی از بزرگترین سازمان­های کشور با الگوی توسعه مبتنی بر توسعه منابع و سرمایه ­های انسانی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. تحقق اهداف کلان سازمان از منظر نگاه داخلی در گرو توسعه منابع انسانی و ایجاد فضای رقابت بیشتر جهت ایجاد قصد و جهت­گیری کارآفرینانه و وارد ساختن این جهت­گیری­ها به درون فرهنگ و فعالیت­های سازمان است. از طرفی ضرورت دارد تا بخش­هایی که به پشتیبانی فعالیت­های کارآفرینانۀ درون سازمان معطوف­اند با درکی صحیح سازماندهی شوند تا به شکلی کارآمد بتوانند سطح کارآفرینی را افزایش دهند و در پی آن دستیابی به اهداف بلندمدت سازمان یعنی تبدیل شدن به سازمان یادگیرنده، نوآور و کارآفرین را تسهیل کنند. از اینرو جهت ایجاد فعالیت­های کارآفرینانه و به تبع آن ایجاد سازمان کارآفرین لازم است ابتدا به شناسایی عواملی که در ارتباط با فعالیت­های کارآفرینانه در صنعت بانکداری می­باشند، پرداخته شود تا در نهایت بتوان با پیگیری فرصت­ها با توجه به امکاناتی که در حال حاضر در اختیار سازمان است، ضمن خلق کسب و کارهای نوین، خلاقیت و نوآوری افراد سازمان را بهبود بخشیده و دستیابی به اهداف سازمانی را فراهم کرد.

در پژوهش­های مختلفی سعی شده است تا به بررسی عواملی که به توسعه کارآفرینی و فعالیت­های کارآفرینانه در سازمان­ها کمک می­نمایند، پرداخته شود. با این حال کوشش واحدی برای شناسایی عوامل تاثیرگذار بر فعالیت­های کارآفرینانه درون سازمانی که در تمامی سطوح قابل اجرا باشد، وجود ندارد. این عوامل که در برخی از پژوهش­ها به صورت جزئی و موردی بررسی شده است عبارتند از: ساختار سازمانی (یائو و همکاران[4]، 2009)؛ فرهنگ سازمانی (مبینی­دهکردی و همکاران، 1391)؛ سبک رهبری (رنکو و همکاران[5]، 2014)؛ سرمایه ­های فکری سازمانی (طالبی و همکاران، 1392)؛ سرمایه­ اجتماعی افراد درون سازمان (لارسن و همکاران[6]، 2012)؛ سرمایه انسانی (طالبی و دهقان نجم­آبادی، 1392؛ الپکان و همکارانش[7]، 2010)؛ مدیریت دانش (مدهوشی و همکاران، 2011)؛ عوامل سیاسی و فناوری (انصاری و سلمانی­زاده، 1388)؛ و … .

بنابراین با توجه به مباحث مطرح شده، می­توان بیان کرد که قبل از شروع عمل فعالیت­های کارآفرینانه درون سازمان، نیاز است تا عوامل موثر بر این نوع فعالیت­ها شناسایی و اهمیت هر یک از آن­ها نیز تعیین گردد تا شانس دستیابی سازمان به اهدافش را مبتنی بر اینگونه فعالیت­ها افزایش دهد. بنابراین در پژوهش حاضر سعی بر آن است تا به این سوال پاسخ داده شود که عوامل موثر بر فعالیت­های کارآفرینانه در صنعت بانکداری کدامند؟

1-2.اهمیت و ضرورت پژوهش

امروزه شرایط محیطی و قواعد بازی رقابت به حدی بی رحم، پیچیده، پویا و نامطمئن است که سازمانها دیگر نمی توانند تنها با تغییرات روبنایی مثل تغییر روش­ها، سیستم­ها، ساختار، تکنولوژی و غیره حیات و بقای خود را تضمین کنند. اینجاست که اهمیت نیروی انسانی خلاق و نوآور در سازمان­ها برجسته­تر می­شود. بسیاری از سازمان­ها و بخش­های اقتصادی و اجتماعی به لزوم کارآفرینی (از نوع فردی یا سازمان) پی برده­اند. صنعت بانکداری از این قاعده مستثنی نیست و ضرورت های بسیاری وجود دارد که کاربرد کارآفرینی را در آن الزامی می سازد. در حال­حاضر صنعت بانکداری بالاخص بانک­های دولتی مانند بسیاری از صنایع دیگر به دلایلی از قبیل رقابت با بانک­های خصوصی و شرایط سیاسی از جمله تحریم­ها از جایگاه خوبی در بازار رقابتی داخلی و بین ­المللی برخوردار نیست. شرایط خاص این صنعت از قبیل تجاری بودن، خلاقیت­پذیری و تنوع خدمات بانکی، ماهیت اشتغال­­زایی بودن آن، و ارتباط گسترده این صنعت و خدمات آن در جامعه امروزی، خود گویای این امر است که داشتن دید کارآفرینانه و گسترش فعالیت­های نوآورانه و کارآفرینانه در تمامی سطوح این صنعت، ضروری به نظر می­رسد.

لذا تعیین عوامل مؤثر بر فعالیت­های کارآفرینانه ­سازمانی و تعیین ارتباط میان آن می ­تواند به شناسایی نقاط قوت و ضعف بانک­ها و ارائه راه­کارهایی منجر شود که سبب افزایش خلاقیت کارکنان و نهایتاً فعالیت­های کارآفرینانه منجر گردد. بنابراین کارآفرینی­سازمانی می ­تواند بعنوان رویکردی در جهت مزیت رقابتی در نظر گرفته شود و سبب شود تا بانک­ها در بازار رقابتی داخلی جایگاه مناسبی پیدا کند.

همچنین از آنجایی که پژوهش حاضر باعث افزایش سطح دانش کارکنان و مدیران در زمینه  فعالیت­های کارآفرینانه در صنعت بانکداری کشور می شود و پهنه وسیعی از فرصت­های کارآفرینانه در صنعت بانکداری را پیش روی مسئولین مربوطه  قرار می دهد، ضرورت پژوهش آشکار می­گردد و با توجه به نبود چنین پژوهش­های مشابه، پژوهش حاضر نیز می ­تواند الگویی برای پژوهش­های بعدی باشد.

1-3.اهداف پژوهش

دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

فهرست منابع فارسی .. 131

فهرست منابع غیر فارسی . 133

فهرست سایت­های اینترنتی    134

پیوست­ها

پرسشنامه توصیفی   135

عنوان                                                                                                                                                                                  صفحه

پرسشنامه تخصصی ..    136

چکیده انگلیسی ..    142

صفحه عنوان به زبان انگلیسی ..    143

فهرست جدول­ها

عنوان                                                                                                                                                                                     صفحه

جدول(2-1): میزان اثربخشی سازمان از دید هر یک از گروه­های ذی­نفع …. ..    28

جدول(2-2): نتایج منفی مورد انتظار مدیران اجرایی از مشارکت در مسئولیت­های اجتماعی ….. .  39

جدول(2-3): اقدامات انجام شده در حوزه مسئولیت اجتماعی …..  44

جدول(3-1): جدول آلفای کرونباخ پرسشنامه‌ها …..   62

جدول(4-1) : توزیع فراوانی پاسخ‌دهندگان برحسب سنوات خدمت ….. . 67

جدول(4-2) : توزیع فراوانی پاسخ‌دهندگان برحسب میزان تحصیلات ….. .     68

جدول(4-3) : توزیع فراوانی پاسخ‌دهندگان برحسب سن .   69

این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :

پایان نامه ارشد: ساماندهی اسکان­های غیر رسمی شهری با توجه به مدل LR در بندرانزلی

جدول(4-4) : توزیع فراوانی پاسخ‌دهندگان برحسب مدیریت  70

جدول(4-5) : توزیع فراوانی پاسخ‌دهندگان برحسب سمت     71

جدول(4-6) : درصد و میانگین پاسخ­های داده شده به سؤالات مربوط به حاکمیت شرکتی …….. 72

جدول(4-7) : درصد و میانگین پاسخ­های داده شده به سؤالات مربوط به جامعه محلی .  73

جدول(4-8) : درصد و میانگین پاسخ­های داده شده به سؤالات مربوط به محیط زیست .. 75

جدول(4-9) : درصد و میانگین پاسخ­های داده شده به سؤالات مربوط به شیوه های عملیاتی عادلانه   77

جدول(4-10) : درصد و میانگین پاسخ های داده شده به سؤالات مربوط به مصرف‎کننده ..  78

جدول(4-11) : درصد و میانگین پاسخ­های داده شده به سؤالات مربوط به حقوق بشر .  81

جدول(4-12) : درصد و میانگین پاسخ­های داده شده به سؤالات مربوط به فعالیت­ کاری کارکنان       83

جدول(4-13) : درصد و میانگین پاسخ­های داده شده به سؤالات مربوط به سؤال کلی تحقیق . 85

جدول(4-14) : شاخص­های توصیفی محاسبه شده برای هر یک از مؤلفه­ های تحقیق .    86

جدول(4-15): نتایج آزمون کلموگروف – اسمیرنوف برای متغیرهای تحقیق   87

جدول(4-16) : نتایج آزمون t جهت پاسخ­گویی به فرضیه اول تحقیق   89

جدول(4-17) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت  سؤال کلی حاکمیت شرکتی ..  90

جدول(4-18) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه « جوامع محلی » . .   91

جدول(4-19) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه «جوامع محلی » . ..   92

 جدول(4-20) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه « حفاظت از محیط زیست»      92

جدول(4-21) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه «محیط زیست »   93

عنوان                                                                                                                                                                                     صفحه

جدول(4-22) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه « فعالیت منصفانه  » . ..    94

جدول(4-23) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه «فعالیت منصفانه » . ..   95

جدول(4-24) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه « مصرف کننده » . ..   96

جدول(4-25) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه «مسائل مربوط به مصرف کننده »    97

جدول(4-26) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه « رعایت حقوق بشر »    98

جدول(4-27) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه «رعایت حقوق بشر »   .  99

جدول(4-28) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه « عملکرد کاری » .. 100

جدول(4-29) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین مؤلفه «عملکرد کاری » .   101

جدول(4-30) : نتایج آزمون t جهت تعیین وضعیت میانگین سؤال کلی تحقیق     102

جدول(4-31) : میانگین رتبه مؤلفه‌های مستقل در آزمون فریدمن     104

جدول(4-32) : نتایج آزمون فریدمن بر روی مؤلفه‌های تحقیق   104

جدول(4-33) : میانگین رتبه مؤلفه‌های مستقل در آزمون فریدمن (حاکمیت شرکتی)    .  104

جدول(4-34) : نتایج آزمون فریدمن بر روی مؤلفه‌های تحقیق (حاکمیت شرکتی)   .  105

جدول(4-35) : میانگین رتبه مؤلفه‌های مستقل در آزمون فریدمن (توسعه جامعه محلی)   105

جدول(4-36) : نتایج آزمون فریدمن بر روی مؤلفه‌های تحقیق (توسعه جامعه محلی)   .  105

جدول(4-37) : میانگین رتبه مؤلفه‌های مستقل در آزمون فریدمن (محیط زیست)   ..  106

جدول(4-38) : نتایج حاصل از آزمون فریدمن (محیط زیست)   ..  106

جدول(4-39) : میانگین رتبه مؤلفه‌های مستقل در آزمون فریدمن (شیوه های عملیاتی عادلانه)   ..  106

جدول(4-40) : نتایج آزمون فریدمن بر روی مؤلفه‌های تحقیق (شیوه های عملیاتی عادلانه)……. .  106

جدول(4-41) : میانگین رتبه مؤلفه‌های مستقل در آزمون فریدمن (مسائل مربوط به مصرف‎کننده)  ..  107

جدول(4-42) : نتایج آزمون فریدمن بر روی مؤلفه‌های تحقیق (مسائل مربوط به مصرف‎کننده) …  107

جدول(4-43) : میانگین رتبه مؤلفه‌های مستقل در آزمون فریدمن (رعایت حقوق بشر) .. … 107

جدول(4-44) : نتایج آزمون فریدمن بر روی مؤلفه‌های تحقیق (رعایت حقوق بشر) …… 107

جدول(4-45) : میانگین رتبه مؤلفه‌های مستقل در آزمون فریدمن (عملکرد کاری کارکنان ) . ..  108

جدول(4-46) : نتایج آزمون فریدمن بر روی مؤلفه‌های تحقیق (عملکرد کاری کارکنان ) .   108

جدول(4-47) : نتایج آزمون ضریب همبستگی دو متغیر «حاکمیت شرکتی» و «مسئولیت اجتماعی»   109

عنوان                                                                                                                                                                                     صفحه

جدول(4-48) : نتایج آزمون ضریب همبستگی «توسعه جوامع محلی» و «مسئولیت اجتماعی» ..  109

جدول(4-49) : نتایج آزمون ضریب همبستگی «حفاظت از محیط زیست» و «مسئولیت اجتماعی» . 110

جدول(4-50) : نتایج آزمون ضریب همبستگی دو متغیر «فعالیت منصفانه» و «مسئولیت اجتماعی» .  111

جدول(4-51) : نتایج آزمون ضریب همبستگی دو متغیر « مصرف کننده» و «مسئولیت اجتماعی» ..  111

جدول(4-52) : نتایج آزمون ضریب همبستگی دو متغیر «رعایت حقوق بشر» و «مسئولیت اجتماعی»   112

جدول(4-53) : نتایج آزمون ضریب همبستگی دو متغیر «عملکرد کاری» و «مسئولیت اجتماعی» 113

جدول (5-1): اولویت­بندی اصول و مولفه­های مستقل مسئولیت اجتماعی بر اساس میانگین رتبه ..  120

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                                                                     صفحه نمودار(4-1) :  درصد پاسخ‌دهندگان برحسب سنوات خدمت .   67

نمودار(4-2) :  درصد پاسخ‌دهندگان برحسب میزان تحصیلات  68

نمودار(4-3) :  درصد پاسخ‌دهندگان برحسب سن ..   69

نمودار(4-4) :  درصد پاسخ‌دهندگان برحسب مدیریت    . 70

نمودار(4-5) :  درصد پاسخ‌دهندگان برحسب سمت . 71

نمودار(4-6) : هیستوگرام فراوانی مؤلفه « حاکمیت شرکتی » . .  89

نمودار(4-7) : هیستوگرام فراوانی مؤلفه « جوامع محلی » . .. 91

نمودار(4-8) : هیستوگرام فراوانی مؤلفه « حفاظت از محیط زیست » . 93

نمودار(4-9) : هیستوگرام فراوانی مؤلفه « فعالیت منصفانه » . 95

نمودار(4-10) : هیستوگرام فراوانی مؤلفه « مسائل مربوط به مصرف کننده »    96

نمودار(4-11) : هیستوگرام فراوانی مؤلفه « رعایت حقوق بشر» 98

نمودار(4-12) : هیستوگرام فراوانی مؤلفه « عملکرد کاری » . .  100

فهرست شکل­ها

عنوان                                                                                                                                                                                     صفحه

1-1 مدل تحلیلی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….  7

چکیده

افزایش دمای کره زمین و تغییر شرایط اقلیمی ناشی از انتشار گازهای دی­اکسید­کربن و سایر گازهای آلاینده و مخرب لایه اوزون، یکی از مهم­ترین نگرانی­ها و دغدغه­های فعلی جامعه بشری محسوب می‌شود. شرکت­­های بهره‌برداری نفت و گاز به دلیل ماهیت فعالیت­های خود نقش مهمی در این خصوص داشته و به‌صورت مشخص­تر و ملموس­تری مورد توجه قرار دارند.

در شرکت کارون به عنوان بزرگترین شرکت استخراج کننده نفت و گاز در مناطق نفت­خیز جنوب کشور، به دلیل مجاورت عمده تاسیسات بهره‌برداری و فرآورش نفت و گاز و خطوط انتقالی با مناطق مسکونی، رعایت مسایل زیست محیطی و انتقال نفت و گاز در شرایط ایمن، حائز اهمیت فراوان می­باشد. از سوی دیگر به دلیل دولتی بودن شرکت کارون و استقرار آن در کلان شهر اهواز و حومه، جامعه محلی و سایر ذی­نفعان آن، هر­کدام به­زعم خود، انتظارات و نیازهای مختلفی دارند که همواره مدیریت شرکت کارون را با چالش­های مختلفی روبرو می­سازد.

از اینرو موضوع مسئولیت­ پذیری شرکت کارون و پاسخ­گو بودن آن به پیامدها و مسایل برخاسته از تصمیم‌ها و فعالیت­های اجرائی شرکت که به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم بر منافع ذی‌نفعان فعلی، جامعه و نسل‌های آینده تاثیر می‌گذارد حائز اهمیت بوده و انجام اقداماتی در زمینه اعتماد سازی و جلب حمایت و هم‌کاری ذی‌نفعان و جامعه محلی، افزایش تاثیرات مثبت فعالیت‌های شرکت و کاهش پیامدهای منفی، شفاف­سازی و یکپارچه­سازی فعالیت‌های پراکنده در حال اجرا در حوزه مسئولیت اجتماعی و نیز مشارکت در توسعه پایدار از اهمیت روز افزونی برخوردار می­باشد.

در این پژوهش، به منظور بررسی وجود ارتباط معنادار بین 7 موضوع با مسئولیت اجتماعی شرکت کارون، بر اساس استاندارد ایزو 26000، پرسشنامه­ای تهیه و در سطح مدیران و روسای شرکت کارون توزیع و نظر­سنجی گردید.  با بهره گرفتن از آزمون t، دیدگاه مدیران در مورد وضعیت انطباق 7 اصل فوق با ­ شرکت کارون، بررسی و تایید شد سپس وجود ارتباط معنادار 7 اصل فوق با مسئولیت اجتماعی شرکت کارون نیز با بهره گرفتن از آزمون پیرسون بررسی و تایید شد. با بهره گرفتن از آزمون فریدمن نیز، موارد 7 گانه، اولویت­بندی شد و  ًحاکمیت شرکتیً و ً محیط زیستً به ترتیب در اولویت اول و دوم قرار گرفتند.

واژه­های کلیدی: مسئولیت اجتماعی سازمان، ذی‌نفعان، توسعه پایدار

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه:

در این فصل کلیات پژوهش شامل موضوع پژوهش، بیان مساله، اهمیت پرداختن به موضوع، نوآوری، اهداف، فرضیات، روش­شناسی، روش نمونه گیری و جمع­آوری داده ­ها، نحوه تجزیه و تحلیل داده‌ها و نیز متغیرهای مورد نظر، مطرح شده و در نهایت برخی واژه­ها و اصطلاحات مورد استفاده در پژوهش، معرفی شده ­اند.

1-1  موضوع تحقیق:

شناسایی و اولویت­بندی عوامل موثر بر مسئولیت اجتماعی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز کارون

1-2  بیان مساله:

شرکت بهره ­برداری نفت و گاز کارون بزرگ‌ترین شرکت بهره­بردار نفت و گاز در سطح مناطق نفت­خیز جنوب می‌باشد که با ظرفیت تولید بیش از یک میلیون بشکه نفت خام در روز، حدود 25 درصد از نفت تولیدی کشور را تامین می­نماید و براین اساس، نقشی استراتژیک در اقتصاد کشور عهده­دار است.

بررسی­ها و تجربیات قبلی پژوهش­گر موید این موضوع است که شرکت بهره‌برداری نفت و گاز کارون به‌عنوان یک شرکت دولتی، به‌دلیل استقرار عمده تاسیسات عملیاتی آن در مجاور مناطق مسکونی و صنعتی کلان­شهر اهواز و حومه، همواره با سطح بالای انتظارات جامعه و ذی‌نفعان در حوزه­های مختلف مواجه بوده و ضرورت پاسخ­گو بودن آن در خصوص ابعاد مختلف مسئولیت اجتماعی آن به‌عنوان یکی از مهم­ترین چالش­ها و مسایل پیش­روی شرکت بوده است .

به­رغم اهمیت موضوع، مکانیزم منسجم و استانداردی جهت شناسایی معیارهای مسئولیت پذیری اجتماعی مرتبط و پاسخ‌گوئی در قبال پیامد تصمیم‌ها و اقدامات عملیاتی موثر بر منافع ذی‌نفعان آن وجود ندارد. در واقع عوامل موثر بر ایفای نقش مسئولیت اجتماعی به‌طور شفاف تعیین نشده ­اند و مشخص نیست حد و مرز مسئولیت اجتماعی شرکت کارون تا کجا است و در چه حوزه­هائی و به چه میزان باید ورود نموده و پاسخ­گو باشد؟

مکانیزم و رویکرد استانداردی جهت بررسی، شناسایی، برنامه‌ریزی و کنترل پیامدها و مسایل برخاسته از تصمیم‌ها و فعالیت‌های اجرائی شرکت کارون در طول زنجیره تولید آن که به‌طور مستقیم یا غیر­مستقیم بر منافع ذی‌نفعان فعلی و نسل‌های آینده تاثیر می­گذارد نامشخص است ؟

سوابق کاری قبلی نشان می‌دهد توجه به انتظارات ذی‌نفعان و برقراری تعامل مناسب با آنان، نقش بسیار مهمی در کاهش سطح ریسک عملیاتی سازمان، جلب حمایت و رضایت ذی‌نفعان و سودآوری سازمان به­دنبال دارد لذا پژوهش­گر در نظر دارد به­منظور مشارکت شرکت کارون در توسعه پایدار، اعتماد­سازی و جلب حمایت و هم‌کاری ذی‌نفعان، افزایش تاثیرات مثبت فعالیت‌های شرکت و کاهش پیامدهای منفی و نیز بمنظور شفاف­سازی و یکپارچه­سازی فعالیت‌های پراکنده در حال اجرا در حوزه مسئولیت اجتماعی فعلی، از رهنمودهای مندرج در استاندارد ایزو[1] 26000 استفاده نموده و جهت شناسایی محدوده مسئولیت اجتماعی شرکت کارون و اولویت­بندی موارد اقدام نمود.

1-3  اهمیت وضرورت انجام تحقیق:

با انجام این پژوهش می‌توان ابعاد مسئولیت اجتماعی شرکت کارون را شناسایی و شفاف­سازی نمود و با کسب شناخت لازم نسبت به مولفه­های آن، در خصوص اولویت‌بندی، هدف­گذاری، برنامه‌ریزی وعمل نمودن به الزامات آن در چارچوب ماموریت شرکت اقدام نمود در غیر این­صورت مسایل مبتلا به فعلی سازمان اعم از:

• فشارهای سازمان محیط زیست
• فشارهای معارضینی که تاسیسات شرکت در مجاور آن‌ها مستقر گردیده یا خطوط لوله انتقالی که از میان مزارع و زمین­های آن‌ها عبور نموده
• سطح بالای ریسک و خطر عبور خطوط لوله انتقال نفت و گاز از مسیر گذر رودخانه­ها، مترو، جاده­های ارتباطی زمینی و ریلی و هوائی
• فشار جوامع محلی بر اشتغال­زایی
• فشار جوامع محلی مبنی بر بهره­ گیری از توانمندی­ها و تامین کنندگان محلی

و سایر موارد دیگر به‌عنوان یک معضل و چالش باقی خواهد ماند و فشارهای روزافزون­تری بر سازمان وارد خواهد شد.

موضوع مسئولیت اجتماعی بر جنبه­ های مختلف شرکت تاثیر­گذار بوده لذا با شناخت و آگاهی لازم در خصوص ابعاد مختلف و هدف­گذاری و برنامه‌ریزی مناسب، می­توان با اعمال مدیریت مناسب در این حوزه، بر بحرآن‌ها و ریسک­های سازمانی و محیطی به­نحو موثری غلبه نمود و دورنمای آینده فعالیت‌های سازمان را روشن‌تر نمود.

از آن‌جا که افزایش دما و تغییر شرایط اقلیمی کره زمین به­دلائل مختلف بالاخص انتشار گازهای دی اکسید کربن[2] و سایر گازهای آلاینده و مخرب لایه اوزون، مهم­ترین نگرانی و دغدغه فعلی جامعه بشری است و واحدهای بهره‌برداری نفت و گاز کارون به‌دلیل ماهیت فعالیت­های عملیاتی نقش مهمی در این مورد دارند لذا فعالیت‌های این شرکت به‌صورت مشخص­تر و ملموس­تر مورد توجه جامعه قرار دارند.

از سوی دیگر به­دلیل مجاورت عمده چاه­ها و تاسیسات بهره‌برداری و خطوط انتقال نفت و گاز کارون با مناطق مسکونی شهری و روستائی، تالاب­ها و سایر واحدهای صنعتی دیگر، بهره‌برداری و انتقال محصولات در شرایط ایمن و مدیریت مسایل ایمنی و زیست محیطی حائز اهمیت فراوان می‌باشد.