جدول 8-3پایایی پرسشنامه مولفههای مرتبط با راهکار استعدادهای کلیدی و پستهای حساس…………………………………………………71
جدول 9-3 پایایی پرسشنامه مولفههای مرتبط با راهکار رهبری کل نگر و یکپارچه……………………………………………………………………..71
جدول 10-3 پایایی پرسشنامه مولفههای مرتبط با راهکار پاسخگویی ظرفیت سازی رهبری……………………………………………………….71
جدول1-4 نحوه توزیع پاسخها به مولفههای مرتبط با ساز و کار نهادینه سازی رهبری………………………………75
جدول 2-4 نحوه توزیع پاسخها به مولفههای مرتبط با ساز و کار استعدادهای رهبری و پست های حساس……………76
جدول 3-4 نحوه توزیع پاسخها به مولفههای مرتبط با ساز و کار رهبری کل نگر و یکپارچه…………………………77
جدول 4-4 نحوه توزیع پاسخها به مولفههای مرتبط با ساز و کار پاسخگویی ظرفیت سازی رهبری…………………..78
جدول 5-4 نحوه توزیع پاسخها به مولفههای مرتبط با ساز و کار نهادینه سازی رهبری……………………………….78
جدول 6-4 نحوه توزیع پاسخها به مولفههای مرتبط با ساز و کار استعدادهای رهبری و پست های حساس…………….79
جدول 7-4 نحوه توزیع پاسخها به مولفههای مرتبط با ساز و کار رهبری کل نگر و یکپارچه…………………………79
جدول 8-4 نحوه توزیع پاسخها به مولفههای مرتبط با ساز و کار پاسخگویی ظرفیت سازی رهبری…………………..80
جدول 9-4 آزمون t استیودنت مربوط به مولفههای ساز و کار نهادینه سازی رهبری……………………………………………………………..81
جدول 10-4 آزمون t استیودنت مربوط به مولفههای ساز و کار استعدادهای کلیدی رهبری و پست های حساس……………….83
جدول 11-4 آزمون t استیودنت مربوط به مولفههای ساز و کار رهبری کل نگر و یکپارچه……………………………………………………84
جدول 4-12 آزمون t استیودنت مربوط به مولفههای ساز و کار پاسخگویی ظرفیت سازی رهبری………………………………………..85
جدول 4-13اولویت بندی مولفههای مرتبط با ساز و کار نهادینه سازی رهبری…………………………………………………………………….86
جدول 4-14 اولویت بندی مولفههای مرتبط با ساز و کار استعداد های کلیدی رهبری و پست ها حساس………………………….86
جدول 4-15 اولویت بندی مولفههای مرتبط با ساز و کار رهبری کل نگر و یکپارچه…………………………………………………………….86
جدول 4-16 اولویت بندی مولفههای مرتبط با ساز و کارپاسخگویی…………………………………………………..87
منابع و مآخذ……………………………..………………..…………………………………………………………………………………………..95
منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………...………….…………96
منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………..…...…………………………………..98
پیوست ها……………………………………………………………………………………………………………………………..……………103
فصل اول:مقدمه و کلیات طرح تحقیق
مقدمه:
سازمانهای بخش دولتی در سالهای گذشته دچار تغییرات مهمی شده اند که یکی از پیامدهای این تغییرات، گسترش نیازهای جامعه و تقاضاهای شهروندان است که به نحوی از این سازمانها و بخش دولتی منتفع و تاثیر پذیر بوده و هستند. سازمانهای دولتی نیز برای ارائه خدمات بهتر و بیشتر و دقت بیشتر در پاسخگویی به نیازهای فزایندهای که با آن روبرو بودند؛ سعی داشتند با بهره گرفتن از راهکارهایی رضایت شهروندان را کسب نمایند. در این بین ظرفیت سازی رهبری بعنوان ایده و روشی جدید تبدیل به عنصری حیاتی شده که تبادلات ما بین دولت، سازمانهای دولتی و شهروندان را تسهیل و به عموم افراد جامعه تضمین میدهد که سازمانها به نحو شایستهای تقاضاهای آنان را مورد توجه قرار خواهند داد.
در این فصل سعی می شود شمایی کلی از این پژوهش و بیان مسئله آن مطرح گردد.همچنین ضرورت و اهمیت پژوهش و سوالات و فرضیه های پیش روی پژوهشگر مطرح شده و تعاریفی از واژگان کلیدی بیان گردد.
بیان مسئله:
امروزه سازمانها نکات زیادی را در مواجهه با مشکلات و چالشها از گذشته تا کنون کسب کرده اند و متوجه این موضوع هستند که این چالشها تا چه میزان
این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :
منبع پایان نامه با موضوع جبران خسارات، ایجاد اشتغال، خدمات درمانی، انقلاب اسلامی
می توانند توانایی آنها را در رسیدن به ماموریتها و اهداف تحت تاثیر قرار بدهند. آنچه سازمانها را به وجود مشکلات متعدد بخصوص در مورد ظرفیت سازی رهبری معطوف می کند وجود سرمایه گذاریهای گسترده در آموزشهای رهبری سازمانها و عدم موفقیت در رهبری سازمانها با وجود این سرمایه گذاریهای گسترده می باشد که بعنوان چالش جدید وجود بحران رهبری مطرح می باشد(ویس و همکاران 2005). ظرفیت سازی رهبری می تواند بعنوان نوعی جدید از آموزشهای رهبری به منظور مواجهه با بحران مطرح شده بخصوص در سازمانهای دولتی که تاثیرگذاری فراسازمانی بیشتری بر سطوح مختلف جامعه دارند حیاتی باشد. از این منظر یافتن راهکارهای ظرفیت سازی رهبری در سازمانهای دولتی ایران می تواند به منظور گذار از این بحران رهبری حائز اهمیت باشد.
1-3اهمیت و ضرورت مسئله:
گرین لیف بحران رهبری را اینگونه توصیف می کند که دانشکده های مدیریت در انجام مسئولیت خود به منظور آماده سازی افراد برای نقشهای رهبری در جامعه شکست خورده ویا قصور کرده اند. بحران حکومتداری، ناشایستگی فراگیر سازمانها در فائق آمدن به توقعات و نیازهای ذینفعان خود اکنون یک بحران جهانی محسوب می شود. اهمیت گسترش وظایف رهبری به منظور هدایت هرچه بهتر امور سازمانها بخصوص در بخش دولتی بر کسی پوشیده نیست، بویژه این نکته که ارتقائ قابلیتهای رهبری و ظرفیت سازی رهبری در سازمانهای دولتی نهایتا منجر به افزایش بهره وری ، اعتماد و … در لایه های مختلف سازمانی ، نهادی و اجتماعی خواهد شد. امروزه، سازمانها مجبورند علاوه بر راهکارهای پیشین، از شیوههای نوین نیز بهره بگیرند. یکی از شیوههای نوین را میتوان بکارگیری راهکارهایی برای ظرفیت سازی در این بخش نام برد.بدین ترتیب ظرفیت سازی رهبری برای تمامی سازمانها بخصوص سازمانهای دولتی که به نوعی مرتبط با سیاستها و خط مشی های عمومی هستند از اهمیت بالایی برخوردار است . سازمانهای دولتی می توانند با بکارگیری راهکارهای ظرفیت سازی رهبری موانع پیش روی انجام اهداف و رسالتهای سازمانی خود را مرتفع کنند.
1-4اهداف تحقیق:
هدف از انجام این پژوهش یافتن راهکارهای ظرفیت سازی رهبری در سازمانهای دولتی ایران و تعیین میزان اهمیت هریک از این راهکارها می باشد.
1-5سوالات تحقیق:
1-6فرضیات پژوهش:
با توجه به اینکه در این پژوهش سعی بر این بوده تا میزان اهمیت هر یک از راهکارهای ظرفیت سازی رهبری را مشخص نماییم و در پرسشنامه پژوهش حاضر طیف پنج گزینهای لیکرت در نظر گرفته شده است، لذا فرضیه کلی زیر در نظر گرفته شده است:
جدول 4‑6- میانگین امتیاز گروههای مشتریان در هر معیار. 89
جدول 4‑7- امتیازات نرمال شده گروههای مشتریان در هر معیار. 89
جدول 4‑8- امتیازات نرمال شده موزون گروههای مشتریان در هر معیار. 90
جدول 4‑9- امتیازات گزینههای ایده آل و ضد ایده آل. 91
جدول 4‑10- فاصله گروههای مشتریان تا گزینههای ایده آل و ضد ایده آل. 91
جدول 4‑11- فاصله گروههای مشتریان تا گزینههای ایده آل و ضد ایده آل و رتبه بهدستآمده 92
جدول 4‑12- رتبههای بهدستآمده برای گروههای مشتریان. 93
شکل 2‑1. شش عامل کلیدی بازاریابی رابطه مند. 33
شکل 2‑2. ماتریس گروه مشاوران بوستون. 40
شکل 2‑3. ماتریس مشاوران بوستون برای دستهبندی مشتریان. 42
شکل 2‑4. نمایی از هرم مشتریان. 46
شکل 2‑5. ارتباط عملکردهای سازمان، رضایت مشتری و وفاداری مشتری.. 53
شکل 3‑1- مدل مفهومی تحقیق.. 58
شکل 4‑1- خروجی نرم افزار برای اهمیتهای نسبی معیارهای اصلی.. 86
شکل 4‑2- خروجی نرم افزار برای زیرمعیارهای معیار ویژگیهای فردی.. 86
شکل 4‑3- خروجی نرم افزار برای زیرمعیارهای معیار تراکنشهای بانکی.. 87
شکل 4‑4- خروجی نرم افزار برای زیرمعیارهای معیار ویژگیهای شغلی.. 88
شکل 4‑5-خروجی نرمافزار جهت وزنهای نهایی معیارها 88
شکل 4‑6- نمودار امتیاز هر یک از گروههای مشتریان. 93
شکل 5‑1- شش گروه مشتریان بر اساس امتیازات بر اساس شاخص نزدیکی به گزینه ایده آل. 96
شکل 5‑2- چهار گروه مشتریان بر اساس امتیازات بر اساس شاخص نزدیکی به گزینه ایده آل. 97
شکل 5‑2- نمایی از هرم گروههای مشتریان بانک قوامین.. 97
رتبهبندی مشتریان برای هر سازمانی از اهمیت ویژهای برخورداراست زیرا مشتریان بهعنوان یکی از مؤثرترین ذینفعان نقش برجستهای در حیات کسبوکار دارند. تنوع در گروههای مشتریان نظام بانکی، تنوع درخواستهها و نیازهای مشتریان، تنوع در خدمات نظام بانکی، سیستم بانکی را وادار به رتبهبندی مشتریان می کند. از طرفی رتبهبندی مشتریان بدون استفاده از روشهای علمی منجر به نتایجی نادرست میشود که میتواند هزینههای گزافی برای سازمان داشته باشد. بانکها بهعنوان یکی از مهمترین نهادهای ساماندهی سرمایهها نهتنها از این امر مستثنی نیستند بلکه این مسئله میتواند برای آنها حائز اهمیت بیشتری باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسی معیارهای اصلی رتبهبندی مشتریان در بانک قوامین و ارائه خدمات بهتر به گروه مشتریانی که در رتبههای بالاتری قرار میگیرند میباشد. بر این اساس در ابتدا با خبرگان بانکی مصاحبهای صورت پذیرفت و معیارهای اصلی و فرعی به دست آمد، سپس به دلیل تعداد بالای معیارهای فرعی پرسشنامهای تهیه و بین جامعه آماری متشکل از 5 نفر مدیران ارشد و 35 نفر از روسای شعب توزیع گردید و بر اساس نتایج حاصله تعداد متغیرهای کلیدی برای شناسایی مشتریان اولویتدار از 53 معیار به 12 معیار کاهش یافت، متغیرهای اصلی و فرعی را
این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :
طراحی یک اتوبوس برقی جذاب؛ ماموریت جدید طراح سابق آستون مارتین
بر اساس پرسشنامه مقایسات زوجی که بین جامعه آماری توزیع شد بود و متدولوژی AHP (تصمیمگیری چند معیاره) نسبت به یکدیگر وزن دهی نموده و نتایج حاصل گردید، در ادامه جهت شناسایی گروههای مشتریان نیز با خبرگان بانکی مصاحبهای مجدد صورت و با بهره گرفتن از نتایج مصاحبه و نتایج پرسشنامه مخصوص امتیازدهی که تهیه و بین جامعه آماری توزیع گردیده بود، به روش TOPSIS نسبت به رتبهبندی گروههای مشتریان اقدام که به ترتیب حقوقی غیر ناجایی غیردولتی، حقوقی ناجایی، حقوقی غیر ناجایی دولتی، حقیقی غیر ناجایی غیردولتی، حقیقی ناجایی، حقیقی غیر ناجایی دولتی نتایج به دست آمد.
واژگان کلیدی: رتبهبندی مشتریان بانک – تصمیمگیری چند معیاره – TOPSIS – بانک قوامین
در جهان کنونی که امکان تولید و انبوه کالا و خدمات زمینه افزایش عرضه نسبت به تقاضا را فراهم آورده است، برای تولیدکنندگان راهی جز جلب رضایت مشتری باقی نمانده و دیگر نمیتوان حیطه بازار و عرضه را با ابزارهای محدود گذشته تعریف کرد. تجربه نشان داده است، سازمانهایی که از منظر سنتی به مفاهیم مشتری، کالا، بازار، فروش، خرید، رقابت، تبلیغات، کیفیت و …نگاه کرده و میکنند علاوه بر عدم کسب موفقیت، سرمایههای خود را هم ازدستدادهاند. با ظهور اقتصاد رقابتی مفاهیمی چون مشتری مداری و کسب رضایت مشتری، پایه و اساس کسبوکار تلقی شده و سازمانی که بدان بیتوجه باشد از صحنه بازار حذف میشود (ایمانی 1386).
امروزه رقابت برای بهبود کیفیت خدمات بهعنوان یک مسئله راهبردی کلیدی برای سازمانهایی که در بخش خدمات فعالیت میکنند، شناختهشده است. سازمانهایی که به سطح بالاتری از کیفیت خدمات دست مییابند، سطوح بالاتری از رضایتمندی مشتریان را بهعنوان مقدمهای برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدار خواهند داشت (گو، داف و همکاران، 2008).
در هر سازمانی اعم از خدماتی و یا تولیدی مهمترین عامل برای بقاء سازمان را میتوان مشتریان نام برد که اگر در جهت رضایت و جلب نظر مشتریان اقدامی صورت نپذیرد سازمان با مشکل روبرو خواهد شد. رتبهبندی مشتریان برای هر سازمانی از اهمیت ویژهای برخورداراست زیرا مشتریان بهعنوان یکی از مؤثرترین ذینفعان نقش برجستهای در حیات کسبوکار دارند. تنوع در گروههای مشتریان نظام بانکی، تنوع درخواستهها و نیازهای مشتریان، تنوع در خدمات نظام بانکی، سیستم بانکی را وادار به رتبهبندی مشتریان می کند. از طرفی رتبهبندی مشتریان بدون استفاده از روشهای علمی منجر به نتایجی نادرست میشود که میتواند هزینههای گزافی برای سازمان داشته باشد.
در همین راستا، در این پژوهش جهت استفاده مناسب از منابع و اختصاص خدمات به مشتریان، به شناسایی معیارهای اصلی رتبهبندی مشتریان بانک میپردازیم.
امروزه با رقابتی شدن بازارها و تغییرات پیوسته محیط، سازمانها به این واقعیت پی بردهاند که دیگر مانند گذشته با یک نظام اقتصادی رو به گسترش و بازارهای در حال رشد روبرو نیستند. لذا هر مشتری ارزش ویژه خود را دارد و برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار باید رقابت کرد. گرچه بازاریابان تا دیروز تنها در اندیشه یافتن مشتری جدید بودند ولی در دیدگاه امروزی بازاریابی یعنی کشف یک نیاز، تلاش در جهت برآورده کردن آن است. امروزه متعهد کردن مشتری جایگاه ویژهای پیداکرده و رشد دادن مشتری یعنی توجه به رضایتمندی و ارتباط مؤثر با وی و سنجش کیفیت خدمات از دیدگاه وی باعث میشود که مشتریان یک سازمان در داخل همکار و در خارج از سازمان حامی و طرفدار سازمان باشند و مشتریانی که احساس رضایتمندی و تعلقخاطر و تعلق قلبی پیداکرده و سودآوری و عمر طولانی دارند، برای سازمانها سرمایه به شمار میآیند (رزازیان 1388).
تجارت در مسیر رشد و توسعه به این مفهوم اساسی دستیافته است که برای رسیدن به اهداف خود در بالاترین حد ممکن باید به مشتری خدمت کند، آنچنانکه کسب رضایت وی موجب افزایش فروش کالا و خدمات گردد. مدیران میبایست بهبهبود کیفیت خدمات ارائهشده برای مشتریان اقدام نمایند که این امر یک گزینه انتخابی نیست بلکه سلامت سازمان و بقای آن به پیروی و تبعیت از این موضوع بستگی دارد (طالقانی و اخلاق 1387).
بانکها بهعنوان یکی از مهمترین نهادهای ساماندهی سرمایهها و ارائه خدمات مالی نیز احتیاج به رتبهبندی مشتریان خود دارد بانکها جهت هدفدار بودن عملیات خود میبایستی شناخت کافی در خصوص ویژگیهای فرهنگ، اجتماعی، توزیع جغرافیایی، درآمد و …گروههای مختلف مشتریان داشته باشند و از طرفی با توجه به محدودیتهای پیش رو، بانک مجبور به رتبهبندی مشتریان میباشد و با در نظر نتایج رتبهبندی میتوان به مشتریانی که در رتبههای بهتری قرار میگیرند مزایای خاص ارائه گردد، بهطور مثال برای مشتریانی که وجوه نقد خود را در سپردههای ارزانقیمت (پسانداز و جاری) نگهداری میکنند ارائه تسهیلات با نرخ کمتر و برای مشتریانی که وجوه نقد خود را در سپردههای گرانقیمت (سپردهای بلندمدت) نگهداری مینمایند تسهیلاتی با حداکثر سود مورد انتظار پرداخت شود. لذا با در نظر گرفتن این موضوع که فعالیتهای اصلی بانک را میتوان به سه گروه،
تقسیمبندی کرد و میتوان شاخصهای اصلی رتبهبندی مشتریان بر اساس پژوهشی از آرمسترانگ[1] و سنگ[2] (آرمسترانگ و سنگ 2000) اینگونه بیان نمود:
الف) توان مالی
ب) وفاداری به بانک
ج) اهلیت
د) جایگاه مشتری در جامعه
حال در این پژوهش به تعیین درجه اهمیت هر یک در قیاس با سایرین پرداخته خواهد شد که متعاقباً این معیارها میتوانند در رتبهبندی مشتریان به کار گرفته شوند؛ بنابراین مسئله به معیارهای رتبهبندی مشتریان و امتیازات نهایی آنها در صنعت بانکداری با تأکید بر مطالعه موردی بانک قوامین محدود است. در این پژوهش با در نظر گرفتن دیدگاههای هر دو طرف مشتری و بانک نسبت تعریف شاخصهای رتبهبندی اقدام گردیده است. پژوهش فوق از نوع کاربردی و پژوهشی است که با بهره گرفتن از نتایج تحقیقات بنیادی بهمنظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها و روشها، ابزارها، وسایل به کار گرفته میشود.
بررسی معیارهای اصلی رتبهبندی مشتریان جهت ارائه خدمات بهتر به مشتریانی که در رتبههای بالاتری قرار میگیرند؛ که در این پژوهش شامل اهداف علمی و کاربردی زیر است:
اهداف فرعی این پژوهش عبارتاند از:
فهرست جداول
جدول 1-2: مدلهای اثربخشی سازمانی………………………………………………………………………… 67
جدول 1-4 – توزیع فراوانی و فراوانی درصد گروههای جنسی………………………………………….. 99
جدول 2-4- توزیع فراوانی و فراوانی درصد گروههای سنی……………………………………………. 101
جدول 3-4- توزیع فراوانی و فراوانی درصد از نظر میزان تحصیلات………………………………… 102
جدول 4-4- توزیع فراوانی و فراوانی درصد وضعیت شغلی افراد…………………………………….. 103
جدول 5-4- توزیع فراوانی و فراوانی درصد سابقه خدمت افراد………………………………………. 104
جدول 6-4 – میانگین و انحراف معیار پاسخهای ارائه شده به سؤالهای پرسشنامه……………….. 106
جدول 7-4- بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیه فرعی اول بر اساس آزمون t (تک نمونه ای) 110
جدول 8-4- بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیه فرعی دوم بر اساس آزمون t (تک نمونهای) 111
جدول 9-4- بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیه فرعی سوم براساس آزمون t (تک نمونهای) 113
جدول 10-4- بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیه فرعی چهارم بر اساس آزمون t (تک نمونهای) 114
جدول 11-4- بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیه فرعی پنجم بر اساس آزمون t (تک نمونهای) 115
جدول 12-4- بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیه فرعی ششم بر اساس آزمون t (تک نمونه ای) 117
جدول 13-4- بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیه فرعی هفتم بر اساس آزمون t (تک نمونهای) 118
جدول 14-4- بررسی و تجزیه و تحلیل فرضیه اصلی بر اساس آزمون t (تک نمونه ای)……….. 120
جدول 15-4- تعیین اهمیت و اولویت سؤالهای پرسشنامه بر اساس امتیاز کسب شده………….. 120
جدول 16-4- تعیین اولویت فرضیههای تحقیق بر اساس آزمون فریدمن…………………………….. 123
جدول 17-4- مقایسه میانگین نظرات گروههای جنسی نسبت به فرضیههای تحقیق……………….. 124
جدول 18-4- بررسی تأثیر سن افراد بر پاسخ به فرضیههای فرعی تحقیق بر اساس آزمونF 127
جدول 19-4- مقایسه میانگین نظرات اعضاء جامعه آماری با سنین مختلف بر اساس آزمونF 128
جدول 20-4- بررسی تأثیر میزان تحصیلات بر پاسخ به فرضیههای فرعی تحقیق بر اساس آزمونF 129
جدول 21-4- مقایسه میانگین نظرات اعضاء جامعه آماری با میزان تحصیلات مختلف …………. 130
جدول 22-4- بررسی تأثیر وضعیت شغلی افراد بر پاسخ به فرضیههای فرعیتحقیق براساس آزمونF 131
جدول 23-4- مقایسه میانگین نظرات اعضاء جامعه آماری با مشاغل مختلف براساس آزمون … 132
جدول 24-4 : بررسی تأثیر سابقه خدمت افراد بر پاسخ به فرضیههای فرعیتحقیق براساس آزمونF 134
جدول 25-4 : مقایسه میانگین نظرات جامعه آماری با سوابق خدمت مختلف براساس آزمون LSD 135
فهرست شکلها و نمودارها
شکل 1-1 : شمای الگوی مفهومی تحقیق ………………………………………………………………………… 8
شکل 1-2 : ارتباط بین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی با پیامدهای آن در سازمان …………………… 47
شکل 3-2:چارت سازمانی جامعه آماری موردنظرپژوهش ………………………………………………………..90
نمودار 1-4- توزیع فراوانی درصد گروههای جنسی ………………………………………………………. 100
این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :
نمودار 2-4- توزیع فراوانی درصد گروههای سنی………………………………………………………….. 101
نمودار3-4-توزیع فراوانی درصد میزان تحصیلات افراد………………………………………………….. 103
نمودار 4-4- توزیع فراوانی درصد افراد از نظر وضیت شغلی………………………………………….. 104
نمودار5-4- توزیع فراوانی درصد افراد از نظر سابقه خدمت……………………………………………. 106
چکیده
مطالعه و بررسی رفتار افراد در محیط کار به ویژه در یک دهه اخیر، توجه محققان را به خود جلب کرده است. آن چه امروزه در ادبیات مدیریت، بدیهی می کند، آن است که سازمانها به کارکنانی با تمایل به حرکت در فراسوی الزامات رسمیشغل، نیاز دارند. رفتارهای مثبت فراتر از نقش، تحت عنوان «رفتار شهروندی سازمانی» مورد توجه قرار گرفته و غفلت از آنها در ارزیابی عملکرد کارکنان پذیرفتنی نیست چرا که سازمانها به لزوم مشارکت داوطلبانه، خودآگاه و بلندمدت افراد در جهت دستیابی به اهداف سازمانی واقف شدهاند. اهمیت کاربردی مفهوم رفتار شهروندی سازمانی از این فرض منطقی ناشی شده که رفتارهای مذکور شامل پیگیریهای فراتر از الزامات رسمیشغل بوده و فرض بر این است که چنانچه بسیاری از همکاریهای داوطلبانه کارکنان در طول زمان تکرار شوند، میزان اثربخشی سازمان مضاعف خواهد شد. در این تحقیق ابتدا مفاهیم رفتار شهروندی ـ سازمانی و ابعاد مربوطه و سپس الگوهای موجود و منظور از عملکرد مالی مورد توجه قرار گرفتهاست. در ادامه نیز پیشینه و الگوی مفهومیتدوین گردیده است. تحقیق حاضر نیز در راستای ضرورت و ا نتایج حاصل از این تحقیق صرفاً متعلق به شعب مورد بررسی بانک صادرات میباشد و صرفاً در حالتی قابل تعمیم با دیگر شعب یا دیگر سازمانهاست که شرایط سازمانیهای مورد مقایسه کاملاً از هر نظر مشابه باشد. همیت موضوع با روش توصیفی ـ پیمایشی به بررسی تأثیر رفتارهای شهروندی سازمانی بر عملکرد مالی بانک صادرات (اداره امور شعب شمال تهران) پرداخته است. در واقع تأثیر متغییرهای «کمککننده، جوانمردی، اطاعتسازمانی، وفاداری، ابتکار فردی، فضیلت مدنی و توسعه شخصی» بر عملکرد مالی بانک صادرات مورد بررسی قرار گرفتهاست. نتایج حاصل نیز بیانگر تأیید متغیرهای مذکور بر عملکرد مالی بانک مورد مطالعه میباشد.
کلید واژهها: رفتار، رفتارشهروندی سازمانی، عملکرد
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1- بیان مسأله
در فضای آکنده از رفتارهای شهروندی سازمانی در سازمان، زمینه برای جذب و نگهداری افراد شایسته مهیا میگردد. در واقع از طریق مهیاسازی شرایط تحقق رفتار شهروندی سازمانی در محیط کار، میتوان مطمئن بود که رضایت شغلی کارکنان بالا خواهد رفت. افزایش سطح رفتار شهروندی سازمانی در سازمان باعث میگردد تا سازمان به محیطی جذاب برای کار تبدیل گردد. به بیان دیگر سطح مطلوب رفتارهای شهروندی سازمانی بر ارتقاء عملکرد کارکنان و به طور کلی سازمان تأثیرگذار میباشد. بدیهی است عدم توجه به اشاعه این گونه رفتارها میتواند ضمن افزایش نارضایتی مراجعین، تمایل به جذب نیروهای متخصص و شایسته را نیز کاهش داده و به تدریج بر افول عملکرد سازمان و واحدهای آن تأثیر گذارد.
رفتار شهروندی سازمانی، رفتاری است که براساس صلاحدید شخصی انجام میشود و جزو نیازمندیهای شغلی کارکنان نمیباشد، رفتاری است که میتواند باعث افزایش اثربخشی سازمان در جهت ارضای منافع ذینفعان گردد. (رابینز، جاج، 2007) این رفتارها اگر چه ذاتی بوده و پاداش آن به طور مستقیم در مجموعه ساختار پاداش رسمیسازمان نمیگنجد لکن در ارتقاء اثربخشی و کارکرد موفقیت آمیز سازمانها از اهمیت وافری برخوردار میباشند. (کیم، 2006).
چگونگی جلب رضایت مشتریان و افزایش میزان وفاداری آنان و البته ارتقا عملکرد سازمان از جمله مواردی است که همه سازمانها از بدو فعالیت خود همواره به عنوان یک موضوع اساسی و تأثیرگذار با آن روبرو بودهاند لکن در شرایط کنونی به نظر میرسد که با توجه به جابجاییهای ایجادشده در سطح انتظارات مشتریان، شرایط و چگونگی انجام آن تغییر یافته است. یعنی سازمانها برای افزایش رضایتمندی و وفاداری مشتریان خود باید بتوانند ضمن بهرهگیری از شیوههای کارآمدتر، سطح بالاتری از خواستهها و انتظارات آنان را برآورده سازند. به بیان دیگر، مدیران سازمانها باید افزایش رضایتمندی مشتریان و ارتقاء میزان وفاداری آنها و همچنین بهبود عملکرد سازمان تحت امر خود را در راهکارهای عملیتری همچون رفتارهای شهروندی سازمانی جستجو نمایند.
رفتارهای شهروندی سازمانی، مجموعهای از رفتارهای سازنده و همکارانهای است که نه تنها به وسیله شرح شغل، تصریح نشده بلکه به طور مستقیم و یا قراردادی نیز توسط سیستم رسمیسازمان، پاداش داده نمیشود. (الن و همکاران ، 2000)
این گونه رفتارها با تأثیر بر گروههای مجازی، تلطیف فضای حاکم بر سازمان، بهبود کیفیت خدمات و نحوه ارائه آن، اشاعه نوع دوستی، افزایش تعهد، نوآوری و ابتکار، ارتقاء سطح روابط و افزایش رضایت مشتریان، میتواند زمینه را برای کارآیی و اثربخشی سازمانها مهیا سازد. در واقع رفتارهای شهروندی سازمانی با تأثیر بر بهبود عوامل درون (جو سازمانی، بهبود روحیه، افزایش تعهد، کاهش غیبت و …. ) و برونسازمانی (کیفیت خدمات، رضایت و وفاداری مشتریان و ….) و با تشویق اقدامات سازمانی کارا و اثربخش، عملکرد سازمانها را ارتقاء میبخشند. این وضعیت برای تمامیسازمانها و مؤسسات به ویژه نهادها و مؤسسات مالی همچون بانکها که ارتباط تنگاتنگی با مشتریان خود دارند از اهمیت بالاتری برخوردار میباشد که طبعاً باید مورد توجه مدیران این گونه مؤسسات نیز قرار گیرد. البته در خصوص رفتارهای شهروندی سازمانی باید در نظر داشت که بروز و اشاعه این نوع رفتارها مستلزم صرف زمان، هزینه، فرهنگسازی و تأمین ساختاری است که بتواند به نهادینه شدن این نوع رفتارها و شاخصهای مربوط به آن همچون جوانمردی، کمککردن، وفاداری، اطاعت، ابتکار و نوآوری، فضیلت مدنی و توسعه شخصی کمک نماید. انجام مطالعات و تحقیقات میدانی نیز میتواند در آسیبشناسی سازمانها از نظر رفتارهای مذکور نقش مهمیایفا نماید. بدون شک، بررسی تأثیر رفتارهای شهروندی سازمانی بر عملکرد بانک صادرات (اداره امور شعب شمال تهران) در همین راستا انجام خواهد شد.
1-2- اهداف تحقیق
هدف کلی: بررسی تأثیر رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان بانک صادرات بر عملکرد مالی آن (اداره امور شعب شمال تهران).
اهداف جزئی:
جدول 3-1: ترکیب پرسشنامه تحقیق در بخش سوالات توصیفی…………………………………… 56
جدول 3-2: ترکیب پرسشنامه تحقیق در بخش سوالاات پژوهشی………………………………….. 56
جدول 3-3: بررسی پایایی پرسشنامه با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ…………………………………… 58
جدول4-1: وضعیت تاهل پاسخ دهندگان………………………………………………………….. 65
جدول4-2: وضعیت جنسی پاسخ دهندگان………………………………………………………… 66
جدول4-3: وضعیت تحصیلی پاسخ دهندگان………………………………………………………. 67
جدول4-4: پست سازمانی پاسخ دهندگان………………………………………………………….. 68
جدول4-5: سابقه کاری پاسخ دهندگان…………………………………………………………….. 69
جدول 4-6: آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف……………………………………………………… 70
جدول 4-8: نتایج مربوط به فرضیه فرعی دوم……………………………………………………… 72
جدول 4-9: نتایج مربوط به فرضیه فرعی سوم…………………………………………………….. 73
جدول 4-10: نتایج مربوط به فرضیه اصلی تحقیق…………………………………………………. 74
جدول 5-1: خلاصه نتایج حاصل از بررسی فرضیات تحقیق………………………………………… 77
فهرست نمودارها
نمودار 2-1: مفاهیم مرتبط با رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………… 36
نمودار4-1: وضعیت تاهل پاسخ دهندگان………………………………………………………….. 65
نمودار4-2: وضعیت جنسی پاسخ دهندگان………………………………………………………… 66
نمودار4-3: وضعیت تحصیلی پاسخگویان…………………………………………………………… 67
نمودار 4-4: پست سازمانی پاسخ دهندگان…………………………………………………………. 68
نمودار 4-5: سابقه کاری پاسخ دهندگان……………………………………………………………. 69
چکیده:
سرعت تغییرات در محیط های تولیدی امروزه به گونه ای است که مدیران باید ابزارهای توانمندی را در اختیار داشته باشند تا بتوانند واکنش مناسب را نسبت به این تغییرات داشته باشند. شبیه سازی یکی از شناخته شده ترین این ابزارها است که با بهره گرفتن از آن مدیران می توانند با ریسک کمتری اقدام به اتخاذ تصمیم نمایند. در صورت در اختیار داشتن یک مدل شبیه سازی معتبر مدیران می توانند با کمترین هزینه اقدام به تجزیه و تحلیل تاثیرات تغییرات بر روی سیستم تحت مدیریت خود بنمایند. در این میان اطلاعات مربوط به هزینه ها تاثیر به سزایی بر نوع واکنش مدیران و تصمیمات آنها می گذارد. معمولا تمرکز عمده مدلهای شبیه سازی بر تجزیه و تحلیل فرایند تولید ، شناسایی قابلیت های بهبود فرایند و نظایر آن می باشند. بدیهی است که اضافه نمودن اطلاعات مالی این تغییرات به خروجی های شبیه سازی، می تواند کمک شایانی به بهبود تصمیمات اتخاذ شده توسط مدیران بنماید. در این پژوهش سعی شده است تا با ترکیب نمودن هزینه یابی بر مبنای فعالیت با شبیه سازی گسسته پیشامد ارزیابی دقیق تری از هزینه های سربار شرکت تراکتور سازی کردستان بدست آید. بدین منظور ابتدا یک مدل شبیه سازی از فرایند تولید محصول در این شرکت ایجاد گردیده سپس با بهره گرفتن از هزینه یابی بر مبنای فعالیت سهم هر کدام از ایستگاه ها از هزینه سربار تولید مشخص گردید. بدین معنی که با پایان یافتن اجرای مدل شبیه سازی، اطلاعات مورد نیاز جهت انجام محاسبات هزینه یابی بر مبنای فعالیت به طور خودکار وارد صفحه اکسل شده و نرم افزار محاسبات را به صورت اتوماتیک انجام میدهد. به این ترتیب با اجرای مدل شبیه سازی، مدیران علاوه بر اطلاعات معمول مدلهای شبیه سازی مانند حجم تولید، میزان خرابی های ماشین الات و زمان پردازش آنها، به اطلاعات مالی نظیر سهم هر ایستگاه از سربار تولید و نیز نحوه مصرف منابع غیر مستقیم در هر ایستگاه دسترسی خواهند داشت. از نتایج بدست آمده می توان به عنوان اطلاعات مفیدی جهت بهبود فرایند و نیز تجزیه وتحلیل های مربوط به کاهش هزینه های تولیدی استفاده نمود.
واژ ههای کلیدی : شبیه سازی گسسته پیشامد، هزینه یابی، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، خط مونتاژ
این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
پیشرفت و تکامل بشری از جمله رشد سریع مدیریت در جهان امروز اذهان اکثر مردم به ویژه اندیشمندان را متوجه اهمیت سازمان و عوامل مربوط به آن ساخته است. انسان امروزی در جامعه ای زندگی می کند که تحت سیطره سازمان ها است. آدمی در یک سازمان متولد می شود و در سازمان های مختلف رشد می کند، عضو سازمان می شود و در نهایت در یک سازمان دیده از جهان مادی می گشاید. بنابراین افراد بیشتر عمرشان را در سازمان یا در رابطه با سازمان ها سپری می کنند و ای نمایانگر اهمیت جایگاه سازمان در در دنیای کنونی است.
افراد هنگام ورود به سازمان ها، حامل فرهنگ ها، نگرش ها و رفتارهای بر آمده از شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی محیط زندگی خود هستند که به نوبه ی خود تاثیراتی را بر شرایط درونی سازمان و نهایتا عملکرد و کارکردهای آن می گذارند، اما با گذشت زمان و تحت تاثیر عوامل سازمانی، نمایشگر رفتارهایی نیز خواهند بود که منشاء بروز آن ها علاوه بر خصوصیات فردی،می تواند عواملی باشد که باید در سازمان ها جستجو کرد. این رفتارها ممکن است رفتارهای مثبت یا منفی باشند. آثار و پیامد های این رفتارها به شکل موثری سازمان ها را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. مدیرانی که مطالعه این رفتارها را دربین اعضا و کارکنان سازمان ها خود در دستور کارشان قرار می دهند، علاوه بر اینکه به مسئولیت اجتماعی خود عمل کرده اند، می توانند اثرات مثبت این رفتارها را در محیط کار تقویت و از آثار سوء رفتارهای منفی بر عملکرد و اثر بخشی سازمان خود پیشگیری کنند.
امروزه کارکنان از منابع بسیار مهم سازمان محسوب گردیده و رفتار آن ها در سازمان بسیار با اهمیت تلقی می گردد. کارکنان خوب افرادی هستند که به همکارانشان کمک و همیاری می کنند ، نظر و اعتقاداتشان را صادقانه و با حسن نیت بیان کرده و در فعالیت های سازمان مشارکت می جویند، به عبارت دیگر آن ها اقدامات یا اعمالی را انجام می دهند که الزامی نبوده، اما برای همکاران ودر نهایت برای سازمان سود بخش هستند(شاطری، 1388، ص 12).
در ادبیات نوین مدیریت از رفتار های خودجوش و آگاهانه افراد در سازمان تحت عنوان ” رفتار شهروندی سازمانی ” یاد می شوند و در دنیای پر رقابت کنونی، مدیران سازمان ها در جستجوی شیوه های جدیدی برای حداکثر کردن این رفتارها هستند.
توجه به عامل منابع انسانی به عنوان منبعی که می تواند ایجادکننده یک مزیت رقابتی در دنیای امروز باشد ذهن اندیشمندان رشته مدیریت را بیش از پیش به خود معطوف ساخته است. بنابراین اهتمام در جهت ایجاد رضایتمندی نسبی در سطوح مختلف مدیریت امری ضروری است. وجود پیچیدگی زیاد،این جزءسازمانی را از سایر اجزاء متفاوت ساخته است. در عین حال این امکان را به مدیران داده است که با بهره گرفتن از توانایی های بالقوه این منبع، راه رسیدن به اهداف و تعالی سازمان را هموار نمایند.
در بحث بهره وری منابع انسانی موضوع عملکرد و کارایی نیروی انسانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو توجه این نکته ضروریست که عملکرد انسان، محصول متغیر های متعهد و متنوعی است. در برخی مواقع کارایی متاثر از متغیر های انسانی همانند شخصیت ، ادراک،نگرش ها، انگیزش، گروه، تفاوت های فردی، هوش، استعداد، خافظه، رغبت و غیره است و گاهی متاثر از متغیرهایی که ماهیت فیزیکی دارند. این متغیرها را شرایط محیط کار می گویند. در نظر گرفتن متغیر های انسانی و محیطی و درک تفاوت های امروزه مسیر جدیدی را فرا روی نظریه پردازان رشته مدیریت قرار داده است که امروزه با نام” کیفیت زندگی کار” خوانده می شود) سرلک، 1387، ص1.
1-2 بیان مسئله
سازمان ها بدون تمایل داوطلبانه افراد به همکاری، قادر به توسعه اثر بخشی خرد جمعی خود نیستند. تفاوت همکاری داوطلبانه و اجباری از اهمیت فراوان برخوردار است. در حالت اجباری شخص وظایف خود را در راستای مقررات و قوانین و استاندارد های قابل قبول یک سازمان و صرفا در حد رعایت الزامات انجام می دهد. ولی در همکاری داوطلبانه مقوله ورای وظیفه مطرح است و افراد کوشش ها، انرژی و بصیرت خود را برای شکوفایی تواناییهای خود به نفع سازمان ابراز می کنند. در این حالت افراد معمولا از منافع شخصی خود می گذرند و مسئولیت پذیری در راستای منافع دیگران را در اولویت قرار می دهند. لذا یکی از چالش های مدیریت راهبردی نحو جلب این همکاری است.
همان قدر که ایجاد و تقویت رفتار های شهروندی سازمانی، به عنوان واکنش های مثبت ناشی از عوامل بیرونی و درونی، می تواند بر عملکرد سازمان، به خصوص در شرایط بحرانی، نقش مثبت و موثری داشته باشد، رفتار ضد شهروندی نیز موجب خواهد شد تا عملکرد یک سازمان مخدوش و دامنه موفقیت های آن محدود گردد.
عدم رضایت کارکنان از کیفیت زندگی کاری مشکلی است که تقریبا به همه کارمندان بدون توجه به مقام و جایگاه آن ها تاثیر می گذارد. هدف بسیاری از سازمان ها افزایش رضایت کارکنان در تمام سطوح سازمان از جمله سطح مدیران است. اما این مسئله پیچیده است زبرا تفکیک و تعیین اینکه چه مشخصه هایی بر کیفیت زندگی کاری تاثیر می گذارد، امری دشوار است. گاهی اوقات عبارت کیفیت زندگی کاری مفاهیم زیادی را در بر می گیرد که یکی از این مفاهیم ادراک کارکنان از زندگی کاری و غیر کاری است(شارجیا و دارگایی ،2006، 135)
سازمان تامین اجتماعی از موسسات بیمه های اجتماعی فعال در کشور می باشد که وظیفه ارائه خدمات متنوعی از قبیل خدمات درمانی، بازنشستگی، از کارافتادگی و…را بر عهده دارد. با توجه به اینکه سازمان های خدماتی با حجم قابل توجهی از افراد مواجه می باشند که دارای سطح انتظارات مختلفی دارند، حفظ رضایت مخاطبان مستلزم کارکنانی متعهد و فعال بوده که بتوانند نیازهای مشتریان را نحو شایسته تامین نمایند و به گونه ای مناسب با آن ها تعامل نمایند،که رسیدن به این هدف در سایه حفظ نیروی انسانی متعهد و فراهم نمودن شرایط روحی و روانی و فیزیکی مناسب برای آن ها می باشد.
فهرست جداول
جدول 2-1) هزینه های تولید پتروشیمی.. 67
جدول2-2) سود و زیان برآوردی سال جاری پتروشیمی کرمانشاه 69
جدول 2-3) جدول پیشینه پژوهش های انجام گرفته. 70
جدول 1. شاخص های توصیفی متغیرهای اصلی به تفکیک گروه 79
جدول 2. توزیع فراوانی تحصیلات به تفکیک جنسیت… 80
جدول 3. توزیع فراوانی درآمد به تفکیک تحصیلات… 80
جدول 4. ضریب همبستگی بین درآمد و زنجیره نگهداری و تعمیرات… 81
جدول 5. پیش بینی افزایش درآمد شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه بوسیله زنجیره ارزش مدیریت نگهداری و تعمیرات 82
جدول 6. ضریب همبستگی بین بهره وری سازمانی و زنجیره نگهداری و تعمیرات… 83
جدول 7. پیش بینی افزایش درآمد شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه بوسیله زنجیره ارزش مدیریت نگهداری و تعمیرات 84
جدول 8. مقایسه میانگین زنجیره ارزش مدیریت نگهداری و تعمیر با مقدار 25. 85
این مطلب را هم اگر خواستید بخوانید :
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زنجیره ارزش مدیریت نگهداری و تعمیرات در افزایش درآمد و بهره وری درشرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه بود. به این منظور تعداد 126 نفر از کارکنان شرکت پتروشیمی کرمانشاه با روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گرد آوری داده ها از پرسش نامه زنجیره ارزش قاسمی (1391) و پرسش نامه بهره وری سازمانی هرسی و گلداسمیت (2005)
استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده گردید. نتایج نشان دادکه زنجیره ارزش مدیریت نگهداری و تعمیرات در افزایش درآمد و بهره وری شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه تاثیر داشته است. و نیز عوامل زنجیره ارزش مدیریت نگهداری و تعمیرات ، افزایش درآمد و بهره وری در شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه را پیش بینی می کند. همچنین نتایج نشان داد که فعالیت های زنجیره ارزش نگهداری و تعمیرات در پتروشیمی کرمانشاه به درستی صورت گرفته است .
کلید واژه ها: زنجیره ارزش، نگهداری و تعمیرات، درآمد، بهره وری، پتروشیمی، کرمانشاه
با توجه به نیاز مبرم کشورها برای صنعتی شدن ،همه سازمان ها ی انتفاعی و غیرانتفاعی امروزه درصد افزایش بهره وری در کارها و ایجاد ارزش بیشتر برای فعالیت ها و در نتیجه محصولات نهایی خود هستند . در دهه 1960 سازمان های انتفاعی (شرکت ها، کارخانه ها و …) به بهبود فرایندهای درون سازمانی روی آوردند و در دهه 70 سازمانها به توسعه جزئیات استراتژی های بازار و مشتری گرایی پرداختند . در دهه ی 80 با افزایش تنوع در الگوهای مصرف مشتریان ، سازمان ها به توسعه محصولات جدید برای ارضای نیاز مشتریان علاقه مند شدند که مدئل مایکل پورتر در این دهه پا به عرصه ظهور گذاشت . از دهه 1990 به بعد بود که سازمان ها دریافتند برای باقیماندن در عرصه رقابت ، فعالیت های سایر نهادهای تأمین کننده و توزیع کننده و هماهنگی با آنها در کاهش هزینه ها و افزایش ارزش ، نقش حیانی دارد و از این زمان بود که بحث زنجیره ی ارزش مطرح گردید (کپاسینو[1]، 2012، 25). به اعنقاد پورتر زنجیره ارزش ابزاری توانمند در بازشناسی فرایند ها ،فعالیت ها و عملیات گوناگون کسب و کار از طریق بررسی عوامل همچون طراحی تولید بازاریابی تحول و خدمات پس از فروش و نیز ابزار مناسب در رائه تحلیلی راهبردی به شمار می رود.با توجه به ظهور زنجیره ی ارزش پورتر در دهه تولید محصولات متنوع ، متوجه می شویم که این زنجیره دارای بعدی کاملاً مادی و تولیدی است و هدف آن استاندارد کردن فعالیت های ارزش زا در طول یک زنجیره از فعالیت ها است. بنابراین مدل زنجیره ارزش که اولین بار توسط پورتر[2] ارائه شده استفاده شده است. مدل مایکل پورتر کمک میکند تا بتوانیم تحلیل دقیق تری از سازمانها و واحدهای صنعتی و تولیدی داشته باشیم.که دارای اجزایی ائم از زیرساختهای شرکت ،مدیریت منابع انسانی،توسعه تکنولوژی و تامین است که به صورت سلسله مراتبی از بالا به پایین میباشد و در زیر این ساختار مراحل و مرحله ای افقی موجود میباشد که شامل تدارکات داخلی،عملیات ها،تدارکات خارجی،فروش و بازریابی و خدمات است که در نهایت به سود حاشیه ای منجر میشود. این مدل مبنای خوبی برای درک ساختار هزینه شرکت ها محسوب می باشد. به اعتقاد پورتر ، زنجیره ارزش، ابزار توانمند در بازشناسی فرایندها، فعالیت ها و عملیات گوناگون کسب و کار از طریق بررسی عواملی همچون طراحی و تولید ، بازاریابی ، تحول و خدمات پس از فروش است و نیز ابزاری مناسب در ارائه تحلیلی راهبردی به شمار می رود . یک زنجیره ارزشی در شرکت نشان دهنده مجموعه حلقه هایی از فعالیت ها و عملیاتی است که در داخل مؤسسه انجام می شود. توضیح اینکه ارزش در نتیجه تبیین هزینه های لازم جهت فعالیت های ایجاد کننده ارزش سودی جزئی را نیز برای شرکت در پی خواهد داشت که معمولاً این هزینه اضافی نیز باید توسط خریداران پرداخت شود (کاپ، رافائل، موریس و مایک[3]، 2010). حوزه کاری زنجیره ارش سازمان به دو دسته تقسیم می شود که در پژوهش حاضر به بحث تعمیرات و نگهداری که جزء حوزه کاری ماموریت های پشتیبانی زنجیره ارزش است، پرداخته می شود. چرا که در مراحل پیشرفته ساخت و تولید این موضوع مورد توجه واقع شده که عناصر و عوامل پشتیبانی (لجستیک) به عنوان جزئی غیرقابل تفکیک از یک سیستم تولیدی تعریف می شوند . در واقع از همان لحظه که فکر و تصور راه اندازی یک سیستم تولید مطرح می شود، همراه و همگام با طراحی ساخت ، نصب و راه اندازی سیستم، امکانات پشتیبانی نیز می تواند به صورت سازگار و متعادل مراحل طراحی ، ساخت ، نصب و راه اندازی را طی نماید . همچنین نگهداری و تعمیرات که یکی از ارکان مهم از یک ساختار لجستیک می باشد ، در کارخانجات جهان از حدود نیم قرن پیش مورد توجه قرار گرفته است. نگهداری و تعمیرات صحیح علمی و برنامه ریزی شده با روش های نوین جهانی مستقیماً بر روی بهره وری، کیفیت ، هزینه ها، درآمد، خدمات و کارایی تجهیزات اثر متقابلی گذاشته است (پورتر[4]، 2013). منظور از بهره وری به حداکثر رساندن استفاده از منابع ، نیروی انسانی و تمهیدات به طریق علمی به منظور کاهش هزینه ها و رضایت کارکنان ، مدیران و مشتریان است. بنابراین پژوهش حاضر در پی بررسی تاثیر زنجیره ارزش مدیریت نگهداری و تعمیرات در افزایش درآمد و بهره وری درشرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه است.
زنجیره ارزش ، مجموعه ای از فعالیت های متصل به هم است که از طریق آن یک کالا یا خدمت ، تولید شده و به مشتریان تحویل داده می شود در واقع مجموعه حلقه هایی از فعالیتها و عملیاتی است که در داخل موسسه انجام می شود که شامل خرید ها و حمل و نقل داخلی،عملیات،توزیع و حمل و نقل خارجی،فروش و بازاریابی و خدمات و در نهایت سود است . این زنجیره به منزله چهارچوبی برای تشخیص و تجریه و تحلیل کلیه فعالیت های شرکت و چگونگی تأثیر گذاری آنها بر یکدیگر است . پس زنجیره ، علاوه بر هزینه ها و ارزش ارائه شده به خریدارانش را نیز نشان می دهد (تریپاتی[5]، 2014، 23). . پورتر (2013) در مدل زنجیره ارزش خود، فعالیت های شرکت را به فعالیت های اصلی و پشتیبانی تقسیم بندی کرده است. این فعالیت های اصلی با ورود مواد اولیه به سازمان شروع شده و با ارائه خدمات به مشتریان پایان می پذیرد . این فعالیت ها، توسط فعالیت های پشتیبانی ، مورد حمایت قرار گیرند . لازم به بیان است فعالیت اصلی زنجیره ارزش شامل لجستیک به بیرون سازمان ، فروش و بازار یابی ، و بالاخره خدمات پس از فروش است. فعالیت های پشتیبانی نیز شامل امور زیرساخت سازمان ، مدیریت منابع انسانی ، توسعه تکنولوژی و تدارکات است. که تعمیرات و نگهداری جزء فعالیت های پشیبانی یک زنجیره ارزش محسوب می شود. نگهداری و تعمیرات ، مجموعه فعالیت ها، عملیات و روش های نظام مندی است که در جهت حفظ و کنترل وضعیت تجهیزات ، تأسیسات و ماشین آلات (دارایی های فیزیکی) در شرایط مطلوب و یا تغییر آنها به شرایط مطلوب و تا حد امکان مطابق با استاندارد قابل قبول و کاهش فرسایش خرابی ها انجام می شود و این امر مستلزم ایجاد یک نظام نگهداری و تعمیرات بوده که مواردی از قبیل برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات اصلاحی، اساسی، پیشگیری ، پیش بینی و نحوه تأمین قطعات یدکی، برنامه ریزی نیروی انسانی را شامل می شود. نظام های زنجیره ارزش نگهداری و تعمیرات مجموعه ای است متشکل ار روش ها، فرمها و دستورالعمل هایی که اهداف فوق را برآورده می سازد. به منظور تسریع در رسیدن به این اهداف باید سعی در استقرار یک سازمان نگهداری و تعمیرات پویا و مؤثر و افزایش هماهنگی میان اجزاء آن نمود. هدف اصلی نظام نگهداری و تعمیرات ایجاد روشی نظام مند جهت کنترل وضعیت تجهیزات و دستگاه های موجود، بهینه کردن توانایی های آنها به منظور رسیدن به حداکثر کارایی، کاهش نرخ خرابی و از کارافتادگی آن ها، کاهش هزینه ها، افزایش کیفیت، کاهش میزان ضایعات و … می باشد. زنجیره ارزش تعیمرات و نگهداری تاثیر به سزایی در افزایش درآمد و بهره وری سازمان دارد (دان، فرام ورک[6]، 2010) . در واقع بیان اصلی زنجیره ارزش مدیریت نگهداری و تعمیرات این مساله رابیان می نماید استفاده بهینه از منابع انسانی ، متریال های موجود و هزینه موجودبهترین بازدهی و سود آوری را داشته باشیم در واقع هدف از این کار تخصیص منابع محدود به فعالیت های نامحدود جهت بالا بردن بهره وری و درآمد. مدیریت نگهداری و تعمیرات دو مفهوم بسیار مهم و دو مقوله اساس هستند که تحقق و عمل نمودن بدان موجبات بقاء و تداوم خطوط مختلف تولید و کاهش هزینه ها را فراهم می نماید این امر سبب استفاده بهینه و اقتصادی از وسائل و امکانات مورد نظر می باشد روش های علمی مناسبی که برای این امر بوجود آمده است ترکیبی از فعالیت های مدیریتی ، مالی و مهندسی است . که در راستای یک سیکل عمر اقتصادی بر دارایی های فیزیکی اعمال می شوند (موباری[7]، 2011، 23). در واقع زنجیره ارزش مدیریت نگهداری مجموعه فعالیت های ارزشی هستند جهت بالا بردن بهره وری و کیفیت محصولات در شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه در واقع مهترین اهدافی که از مدیریت نگهداری و تعمیرات دنبال افزایش قابلیت اطمینان ، دست یابی به استاندارد های بین المللی و افزایش عمر اقتصادی است. در واقع ما تقویت تعمیرات پیشگیرانه می توانیم به سمت بهره ور شدن تعمیرات برویم که این امر همراه با افزایش کیفیت محصول ، ورود محصول به بازرارهای جهانی ، توسعه محصول که این امر موجب افزایش درآمد برای سازمان می شود. زنجیره ارزش مدیریت و نگهداری تعمیرات وظیفه ای بسیار پیچیده است که در شرایط کنونی در صنایع پتروشیمی برای ورود به تجارت جهانی و بازارهای فراملی و ارتقاء کیفیت محصول باید روز به روز آن را ارتقاء و از تکنیک های پیشرفته جهانی استفاده نمود تا بوسیله آن به هدف بهبود کیفیت برای محصول رسید (حاج شیر محمدی، 1389، 25). در واقع در شرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه به کلیه کارهای تعمیرات و تاثیر آن بر تولید و در آمد پرداخته می شود . از این رو هدف پژوهش حاضر پاسخ گویی به این سئوال است که آیا زنجیره ارزش نگهداری و تعمیرات در افزایش درآمد و بهره وری درشرکت صنایع پتروشیمی کرمانشاه تاثیر دارد؟
برای ایجاد ارزش در هر سازمان ،نیاز به یک سری فعالیت های زنجیر وار است که به خلق ارزش در آن سازمان منجر میشود که می تواند در بخش ها و قسمت های مختلف صنعتی در هر صنعت خاص مورد استفاده قرار بگیرد که می تواند برای مثال بخش نگهداری و تعمیرات یک سازمان صنعتی را پوشش دهد.در حقیقت لزوم توجه به مسائل محافظت فنی از دستگاه ها و برقرای سیستم منظمی که با مدیریتی متشکل به نحوه سرویس و تعمیرات تجهیزات و امور نگهداری دارائی های فیزیکی (شامل ماشین آلات تولیدی ، تجهیزات تأسیسات و ساختمان ها و …) رسیدگی نماید، در جهان صنعتی به حد کافی احساس می شود. بنابراین صنعت رو به پیشرفت ایران نمی تواند از نظر ساختار سیستم نگهداری و تعمیرات از این قاعده کلی مستثنی باشد ؛ چرا که در صنعت ایران اهمیت و ارزش نظام مناسب و علمی نگهداری و تعمیرات به طور قابل ملاحظه ای شناخته نشده و واژه «نگهداری و تعمیرات» به امور «تعمیر بعد از خرابی» خلاصه می شود. در واقع این کارخانجات و صنایع ، فعالیت های نگهداری و تعمیرات را به صورتی نامشخص و مخلوط با امور تولیدی و یا با ارزشی کمتر در چارت های سازمانی مشخص کرده اند و فقط در مواردی امور نگهداری و تعمیرات مورد توجه قرار می گیرد که دستگاهی از کار افتاده و رکودی در امر تولید حاصل شود . در این شرایط همگی فعالیت های سازمان (چه گروه های مسئول و چه گروه های دیگر) به صورتی به هم ریخته عیب یابی ، ساخت و یا تهیه قطعات یدکی و راه اندازی مجدد دستگاه متمرکز می شود و پس از راه افتادن مجدد دستگاه بار